Οι "Τίγρεις" του Χάουσερ
Στον νότιο τομέα του μετώπου, μέχρι την νύχτα της 5ης Ιουλίου, το ΙΙ Σώμα Panzer Waffen SS του Χάουσερ είχε διασπάσει τον πρώτο (εξωτερικό) αμυντικό δακτύλιο των Σοβιετικών. Την αυγή πλέον σχεδίαζε να κτυπήσει την δεύτερη αμυντική ζώνη -κάτι που σήμανε κόκκινο συναγερμό στο επιτελείο του στρατηγού Βατούτιν (Nikolai Fyodorovich Vatutin), διοικητή του Μετώπου Βορονέζ.
Τώρα ο κίνδυνος για τους Σοβιετικούς ελάμβανε την μορφή της προσδοκόμενης ένωσης των τεθωρακισμένων του Χάουσερ με αυτά του Κνόμπελστορφ (Heinrich Otto Ernst von Knobelsdorff), διοικητή του XLVIII Σώματος Panzer -παρά την καθησυχαστική αργοπορία στην προώθηση του τελευταίου. Σε περίπτωση που οι Γερμανοί κατάφερναν την προαναφερθείσα ένωση των δυνάμεών τους, θα απειλείτο σοβαρά η γραμμή μετώπου που υπερασπιζόταν η 6η Στρατιά Φρουρών του αντιστράτηγου Τσιστιακόφ (Ivan Chistyakov), στην περιοχή του Oboyan, ακριβώς νότια από την πόλη του Κουρσκ.
Σύμφωνα με τις αναφορές, ο Βίτμαν, την πρώτη του κιόλας μέρα στο συγκεκριμένο μέτωπο (5η Ιουλίου), ως μέλος της 13ης Ίλης της Leibstandarte και υπό τις διαταγές του ίλαρχου Κλινγκ (Heinz Kling) που δρούσε στην περιοχή της Bikovka με το Tiger 1301, κατέστρεψε 13 Τ-34. Το επόμενο διήμερο, ακόμη 2 ίδια συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των θυμάτων του και στις 12 Ιουλίου επιπλέον 8, χωρίς να συνυπολογιστούν τα αντιαρματικά πυροβόλα ή τα άλλου τύπου άρματα που στο μεταξύ είχε εξολοθρεύσει!
Το Κρεμλίνο είχε τόσο πολύ θορυβηθεί, που ο Στάλιν γνωστοποίησε στον Ροκοσόφσκι ότι, τελικά, θα διέταζε την 27η Στρατιά του αντιστράτηγου (Trofimenko), η οποία υπαγόταν στις εφεδρικές δυνάμεις του Μετώπου της Στέπας υπό τις διαταγές του στρατηγού Κόνιεφ (Ivan Stepanovich Konev), να μην κατευθυνθεί προς το Κεντρικό Μέτωπο (όπως είχε υποσχεθεί), αλλά προς τον νότιο τομέα, ώστε να ενισχυθούν οι δυνάμεις του Βατούτιν. Βάσει του ανωτέρω σχεδίου, η STAVKA διέταξε την 1η Τεθωρακισμένη Στρατιά του αντιστράτηγου Κατούκοφ (Mikhail Efimovich Katukov), η οποία διέθετε τουλάχιστον 640 άρματα μάχης, να λέβει θέσεις όπισθεν των δυνάμεων του Τσιστιακόφ, μαζί με το 2ο Τεθωρακισμένο Σώμα Φρουρών (πρώην 24ο Σώμα Τεθωρακισμένων, που στην εν λόγω περίοδο αριθμούσε 187 άρματα μάχης) και το 5ο Τεθωρακισμένο Σώμα Φρουρών με περίπου 850 άρματα μάχης.
Νωρίς το πρωί της 6ης Ιουλίου, τα Τ-34 και τα λιγοστά KV-1 του Κουτούκοφ προσπάθησαν να αντεπιτεθούν κατά των δυνάμεων του Χάουσερ, που προήλαυναν στον οδικό άξονα Belgoro - Oboyan. Η σύγκρουση που ακολούθησε ήταν λυσσώδης: Τα Tiger έβαλλαν κατά των σοβιετικών αρμάτων από μεγάλη απόσταση και κυριολεκτικά τα εκτίνασαν στον αέρα σαν καρυδότσουφλα!
Έντρομοι οι Σοβιετικοί άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις "κάλυψης σκάφους" προκειμένου να αποφεύγουν τα φονικά βλήματα των Γερμανών. Αρωγοί βεβαίως στα Tiger στάθηκαν τα παντοδύναμα Panther. Η μέγιστη ορατότητα που εξασφάλιζε στους Γερμανούς αρματιστές το ανάγλυφο της ρωσικής στέπας έδινε την δυνατότητα στους "Τίγρεις" και τους "Πάνθηρες" να αξιοποιούν πλήρως το υπερβολικό δραστικό βεληνεκές του εξαίσιου πυροβόλου KwK 36 (L/56) των 88 χιλ., το οποίο μπορούσε να διαπεράσει τα 47 χιλ. της εμπρόσθιας θωράκισης των Τ-34 από απόσταση τουλάχιστον 1.500 μέτρων, σε αντίθεση με το "αναιμικό" πυροβόλο των 76,2 χιλ. των Τ-34, το οποίο, χρησιμοποιώντας βλήματα υψηλής διατρητικότητας τύπου BP-350P HVAP9, μπορούσε να διαπεράσει θωράκιση πάχους 94 χιλ. μόνο από απόσταση 500 μέτρων! Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι η διάτρηση της εμπρόσθιας θωράκισης των Τ-34 ήταν δυνατή από απόσταση 800 μέτρων, ενώ η πιο ευπαθής θωράκιση των πλευρών και των οπισθίων τμημάτων του συγκεκριμένου άρματος ήταν δυνατόν να διατρηθεί ακόμη και από απόσταση 2.800 μέτρων!
Η επιμονή των Γερμανών να καταλάβουν τον αμυντικό δακτύλιο των Σοβιετικών στην περιοχή του Oboyan οδήγησε σε μια από τις πλέον φονικές αρματομαχίες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αιχμή του δόρατος της γερμανικής επίθεσης αποτελούσαν ασφαλώς τα Tiger της Leibstandarte Adolf Hitler και της Das Reich. Κοντά στο χωριό Yakovlevo, νοτιοανατολικά του Oboyan, τα Tiger της πρώτης ήρθαν σε φρενήρη σύγκρουση με τα τεθωρακισμένα του Κατούκοφ. Όλη η περιοχή σύντομα γέμισε από άρματα που έβαλλαν δεξιά και αριστερά, άλλα εκτελούσαν ελιγμούς σε μια προσπάθεια ν' αποφύγουν τα εχθρικά βλήματα και, κάποια από αυτά, τυλιγμένα στις φλόγες, έδιωχναν ψηλά στον καλοκαιρινό ουρανό τον μάυρο καπνό της καύσης του πετρελαίου...
Μέσα σε μία ώρα, οι Σοβιετικοί έιχαν απολέσει 12 Τ-34. Ένας Γερμανός αρματιστής θυμάται: "Εκείνη την ώρα, περίπου 30 Τ-34 εκτελούσαν αψυχολόγητους ελιγμούς, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τα πυροβόλα μας. Έβαλλαν εναντίον μας όσο πιο γρήγορα μπορούσαν, και κατόπιν συνέχιζαν να κινούνται ατάκτως προς κάθε κατεύθυνση. Η σκόπευσή τους ήταν καλή, αλλά δεν μπορούσαν να διατρήσουν την θωράκιση των αρμάτων μας. Δεν τιναζόμασταν πια , όταν ένα βλήμα του εχθρού χτυπούσε τα προστατευτικά καλύμματα των τεθωρακισμένων μας. Καθαρίζαμε τα πρόσωπά μας από τα μεταλλικά ρινίσματα, γεμίζαμε πάλι το πυροβόλο μας, σκοπεύαμε και ανοίγαμε πυρ..."
Με ισχυρή εναέρια υποστήριξη, οι Γερμανοί είχαν καταφέρει, έως τις 11:00 το πρωί της 6ης Ιουλίου, να διασπάσουν τις αμυντικές γραμμές του εχθρού, προκαλώντας ένα σοβαρό ρήγμα στις θέσεις των Σοβιετικών επί του άξονα Belgorod - Κουρσκ. Γύρω στο μεσημέρι, το Σύνταγμα Der Führer της Das Reich εδραίωσε τις θέσεις του καταλαμβάνοντας το χωριό Luchki, βορειοανατολικά του Yakovlevo και νοτιοδυτικά της Προχορόφκα. Έτσι, το τεράστιο αυτό ρήγμα στο αμυντικό μέτωπο της 6ης Στρατιάς Φρουρών του Τσιστιακόφ έφερε, μέχρι την εκπνοή της 6ης Ιουλίου, τους "Τίγρεις" του Χάουσερ εντός του δευτέρου αμυντικού δακτυλίου των Ρώσων.Αλλά η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην προώθηση του Αποσπάσματος Στρατιάς Καμπφ, στα δεξιά του ΙΙ Σώματος Panzer, ανάγκασε τον Χάουσερ να επιβραδύνει ελαφρά την προέλασή του, προκειμένου να μην αφήσει απροστάτευτο το δεξί του πλευρό, και -το χειρότερο- να αφήσει πίσω του κάποιες από τις μηχανοκίνητες δυνάμεις του, προκειμένου, ελλείψει δυνάμεων Πεζικού, να αντιμετωπιστούν οι πυκνές αντεπιθέσεις των Σοβιετικών.
Πράγματι, μέρα με την μέρα, η απουσία δυνάμεων Πεζικού είχε αρχίσει να προκαλεί προβλήματα στους Γερμανούς, καθώς αναγκάζονταν, υπό την πίεση της ταχείας προέλασης των τεθωρακισμένων τους, να διαθέτουν σημαντικές μηχανοκίνητες δυνάμεις όχι ως επιθετική αιχμή αλλά ως μονάδες πλευρικής προστασίας και εκκαθαρίσεων περιοχών στα μετόπισθεν. Υπολογίστηκε ότι, κατά την νύχτα της 6ης Ιουλίου, το 30% των τεθωρακισμένων δυνάμεων του Μανστάιν ήταν υποχρεωμένος να εκτελεί αποστολή πλευρικής υποστήριξης! Στις 8 του μηνός, η Totenkopf ήταν πλήρως καθηλωμένη από τον εχθρό, στην προσπάθειά της να καλύψει το πλευρό όλων των άλλων μονάδων του ΙΙ Σώματος Panzer.
Η προέλαση των Γερμανών, αν και είχε επιτευχθεί με την θυσία ενός μεγάλου τμήματος του έμψυχου και άψυχου υλικού από την πλευρά τους, οδήγησε σε εσπευσμένη αναδιάταξη των σοβιετικών δυνάμεων και δη και των τεθωρακισμένων: Αφενός μεν τα 2ο και 10ο Τεθωρακισμένα Σώματα Στρατού έλαβαν θέσεις στην περιοχή της Προχορόφκα, αφετέρου δε κινητοποιήθηκε η εφεδρική 5η Τεθωρακισμένη Στρατιά Φρουρών του αντιστράτηγου Ρότμιστροφ (Pavel Alexeyevich Rotmistrov), η οποία ανήκε στις εφεδρικές δυνάμεις του Μετώπου της Στέπας. Ο Ρότμιστροφ έλαβε διαταγή να καλύψει τάχιστα (μέχρι τις 9 Ιουλίου) μια απόσταση περίπου 300 χλμ. και να λάβει θέσεις στην περιοχή της Προχορόφκα με το σύνολο των δυνάμεών του. Η Μόσχα πίστευε, δικαιολογημένα, ότι οι συνθήκες για μια μαζική αντεπίθεση στον συγκεκριμένο τομέα δεν είχαν ακόμη ωριμάσει, οπότε συνέχισε να κρατά για τις δυνάμεις της τον ρόλο φθοράς των γερμανικών τεθωρακισμένων.
Την νύχτα της 6ης προς την 7η Ιουλίου, όλες οι μονάδες του XLVIII Σώματος Panzer είχαν εμπλακεί σε μια ανήλεη μάχη με τα σοβιετικά Τ-34, προκειμένου να διασπάσουν την απίστευτα σθεναρή δεύτερη αμυντική γραμμή, ενώ οι αντίπαλοι στρατιώτες εμπλέκονταν σε μια τρομακτική σώμα με σώμα μάχη. Τα ξημερώματα, υπό την κάλυψη πυκνής ομίχλης, τα άρματα μάχης των Leibstandarte Adolf Hitler και Das Reich επιχείρησαν να συνεχίσουν την προέλασή τους προς το Oboyan.
Πιο αριστερά, στις 4:00 τα χαράματα της 7ης Ιουλίου, τα τεθωρακισμένα της Μεραρχίας Panzer Γρεναδιέρων Waffen SS Grossdeutschland και τα περίπου 400 άρματα μάχης της 3ης και 11ης Μεραρχίας Panzer -των αντιστρατήγων Βεστόβεν (Franz Westhoven) και Μικλ (Johann Mickl) αντίστοιχα- επιτέθηκαν κατά του 3ου Μηχανοκίνητου Σώματος και του 31ου Τεθωρακισμένου Σώματος της 1ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς του Κατούκοφ. Τα τεθωρακισμένα της 3ης Μεραρχίας Panzer ξεχύθηκαν σε δύο κύριες κατευθύνσεις -μία προς τον ποταμό Pena, νότια του χωριού Berezovka, και μία προς το χωριό Syrtsevo, στα νατολικά του Berezovka. Η Grossdeutschland και η 11η Μεραρχία Panzer χτύπησαν δεξιότερα, προς τον άξονα Burova - Cherkasskoye - Syrtsevo, ενώ ακόμη πιο δεξιά η Leibstandarte επιτέθηκε στον άξονα Dubrova - Solotino (το χωριό Dubrova κατελήφθη εγκαίρως), ώστε σύντομα βρέθηκε στην νότια γραμμή μετώπου της σοβιετικής 6ης Στρατιάς Φρουρών του Τσιστιακόφ, ανατολικά του χωριού Luchki.
Παρά τις δυσκολίες που τα γερμανικά Panzer αντιμετώπισαν λόγω της επίμονης βροχόπτωσης, των υπεράριθμων εχθρικών αρμάτων μάχης αντιπάλου αλλά και των επιθέσεων που δέχονταν από τα σοβιετικά αεροσκάφη καθέτου εφορμήσεως, η γερμανική επίθεση κατάφερε να εξαναγκάσει τους Σοβιετικούς να υποχωρήσουν στο Syrtsevo, αλλά απέτυχε να το καταλάβει με έφοδο (ωστόσο τα Panzer της Grossdeutschland μπόρεσαν με έφοδο να καταλάβουν τα γύρω υψώματα). Πολλά γερμανικά τεθωρακισμένα αχρηστεύτηκαν τότε, κυρίως εξαιτίας των εκτεταμένων ναρκοπεδίων και της δεινότητας του σοβιετικού πυροβολικού.
Πάντως, μετά από σκληρές μάχες και βαρύτατο κόστος, το XLVIII Σώμα Panzer είχε καταφέρει να διασπάσει την γραμμή άμυνας των Σοβιετικών. Αλλά και οι "Τίγρεις" του Χάουσερ είχαν να επιδείξουν ανάλογες επιτυχίες, καθώς προωθήθηκαν προς τον οικισμό του Teterevino, ανατολικά του Yakovlevo και ελαφρώς νοτιοδυτικά της Προχορόφκα. Στις παρυφές του οικισμού τα Tiger αντιμετώπισαν τα Τ-34 και τα πυρά της σοβιετικής 29ης Αντιαρματικής Ταξιαρχίας, που όλο το απόγευμα της 7ης Ιουλίου έβαλλαν κατά των επιτιθέμενων. Στο τέλος εκείνης της ημέρας, μέσα από τα ρήμγατα που τα Tiger είχνα καταφέρει στις εχθρικές αμυντικές γραμμές, οι Γερμανοί εισέβαλαν στον οικισμό και κατέλαβαν με έφοδο τον σταθμό διοίκησης και ολόκληρο το επιτελείο μιας ταξιαρχίας τυφεκιοφόρων.
Εκείνη την ημέρα (7 Ιουλίου), το Tiger του επιλοχία Στάουντεγκερ (Franz Staudegger), διμοιρίτη στην 13η Ίλη της Leibstandarte, ενεπλάκη με 50 Τ-34, στο χωριό Psiolkniye. Προηγουμένως είχε την πληροφορία από έναν Γρεναδιέρο πως, μετά από μια μάζα κατεστραμμένων σοβιετικών αρμάτων, θα συναντούσε ισχυρή συγκέντρωση εχθρικών τεθωρακισμένων. Ο Στάουντεγκερ αποφάσισε να έρθει σε επαφή με τον εχθρό. Καθ' οδόν κατέστρεψε 3 Τ-34 κι όταν έφτασε στην σιδηροδρομική γραμμή Teterevino - Prokhorovka πυρπόλησε ακόμη δύο. Πριν προσεγγίσει το σημείο συγκέντρωσης, έπεσε πάνω σε περίπολο από 5 Τ-34, τα οποία και κατέστρεψε. Τελικά, στην πλαγιά ενός λόφου, εντόπισε τα άρματα της πληροφορίας του και καλύφθηκε. Ακολούθησε μακελειό. Δώδεκα Τ-34 τέθηκαν εκτός μάχης κι αρκετά άλλα υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Μόλις τέλειωσαν τα πυρομαχικά και τα καύσιμά του, ο Στάουντεγκερ αποφάσισε να αποσυρθεί, εξασφαλίζοντας τον Σταυρό των Ιπποτών Α' Τάξης. Το άρμα του είχε υποστεί μόνο κάποιες μηχανικές βλάβες!
Η πτώση του Teterevino επέτρεψε την περεταίρω προώθηση της Totenkopf προς το Greznoye, μέχρι τις όχθες του ποταμού Psel, ενώ τμήματα της Leibstandarte και της Das Reich έλαβαν κατεύθυνση προς τα ανατολικά, προσεγγίζοντας τις παρυφές της Προχορόφκα. Στις 9 Ιουλίου, ο Βίτμαν και το πλήρωμά του (πυροβολητής Balthazar "Bobby" Woll, οδηγός Siegfried Fuss, γεμιστής Max Gaube και ασυρματιστής Karl Lieber) βρήκαν την ευκαιρία μιας μικρής ανάπαυλας στο Teterevino, καθώς η μεραρχία του, η Leibstandarte, έπαιρνε μερικές ανάσες ξεκούρασης.
Κατά τα φαινόμενα, ο δρόμος προς το Oboyan ήταν πια για τους Γερμανούς ανοικτός...
"Οι Γερμανοί παίζουν εδώ το τελευταίο τους χαρτί!"
Ήταν πλέον εμφανές ότι η αβάσταχτη πίεση των Γερμανών έθετε όλον τον νότιο τομέα της εξέχουσας του Κουρσκ σε άμεσο κίνδυνο. Βλέποντας το μέτωπο της 6ης Στρατιάς Φρουρών σχεδόν να έχει καταρρεύσει, ο Βατούτιν, από την θέση του ανώτατου διοικητή στο Μέτωπο Βορονέζ, και ο Χρουσόφ, ως μέλος του Στρατιωτικού Συμβουλίου για το εν λόγω μέτωπο, κατά την διάρκεια μιας σύσκεψης το βράδυ της 7ης Ιουλίου, στο στρατηγείο της 1ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς του Κατούκοφ, αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την ανωτερότητα της θωράκισης αλλά και της ισχύος πυρός των γερμανικών Tiger. Στον πονοκέφαλο των Σοβιετικών ερχόταν να προστεθεί και ο έλεγχος των αιθέρων από την Λουφτβάφε (Luftwaffe) που στεκόταν αρωγός στις προσπάθειες των Panzer. Σε μια αποστροφή του λόγου του, ο Χρουσόφ έθεσε το θέμα ξεκάθαρα: "Ή συνεχίζουμε να προβάλλουμε αντίσταση ή χάνουμε το Κουρσκ. Οι Γερμανοί παίζουν εδώ το τελευταίο τους χαρτί! Για αυτούς, πρόκειται για ζήτημα ζωής και θανάτου!"
Σε όλη την διάρκεια της νύχτας της 7ης προς 8η Ιουλίου, ο Βατούτιν έδωσε ρεσιτάλ διαταγών προς κάθε τομέα του μετώπου της ευθύνης του, με στόχο την ριζική αναδιάταξη και ενίσχυση των δυνάμεών του, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την αυριανή νέα γερμανική επίθεση. Σε πρώτη φάση "επιστράτευσε" τα άρματα μάχης και τα πυροβόλα της 40ής Στρατιάς του αντιστράτηγου Μοσκαλένκο (Kirill Semyonovich Moskalenko), προκειμένου να ενισχυθούν οι άμυνες της 1ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς. Κατόπιν, διέταξε δύο αντεπιθέσεις κατά της 4η Στρατιάς Panzer, την αμέσως επόμενη ημέρα (8η Ιουλίου), με σκοπό την ανακούφιση των δυνάμεων που υπερασπίζονταν τις προσβάσεις προς το Oboyan.
Τα χαράματα της 8ης Ιουλίου, η Grossdeutschland εξαπέλυσε μανιώδη επίθεση κατά του Syrtsevo, αντιμετωπίζοντας επιτυχώς την αντεπίθεση των ανδρών του Μοσκαλένκ. Αμέσως μετά ακολούθησε μια νέα απελπισμένη σοβιετική αντεπίθεση, αυτή την φορά από το 3ο Μηχανοκίνητο Σώμα Στρατού του στρατηγού Κριβοσέιν (Semyon Moiseevich Krivoshein), όταν περίπου 40 Τ-34 εξόρμησαν από το Syrtsevo για να βρεθούν ενώπιον των πυροβόλων των Tiger της Grossdeutschland. Στην διάρκεια αυτής της εμπλοκής 10 Τ-34 καταστράφηκαν ολοσχερώς, και τα υπόλοιπα τράπηκαν σε άτακτη φυγή. Ο πανικός που ακολούθησε στις τάξεις των αμυνομένων του Syrtsevo έδωσε την ευκαιρία στους άνδρες των Waffen SS να εντείνουν την προσπάθεια κατάληψης του οικισμού. Αυτό έγινε εφικτό λίγο μετά το μεσημέρι, με την αρωγή των τεθωρακισμένων της 3ης Μεραρχίας Panzer. Οι Σοβιετικοί απωθήθηκαν πλέον δυτικά, στις όχθες του ποταμού Pena.
Η επιλαρχία αναγνώρισης της Grossdeutschland αμέσως προήλασε προς την κωμόπολη Verkhopenye, στις όχθες του Pena, βορειοδυτικά του Syrtsev. Τότε οι Σοβιετικοί επιχείρησαν μια μεγάλης κλίμακας τρίωρη αντεπίθεση, με τουλάχιστον 40 Τ-34 και Μ-3,τα οποία αντιμετωπίστηκαν από τα γερμανικά πυροβόλα εφόσου. Αργά εκείνο το απόγευμα οι Γερμανοί είχαν καταστρέψει 35 σοβιετικά άρματα μάχης.
Ακόμη νοτιότερα, εξελισσόταν ένα άλλο δράμα. Αρκετά αργά το βράδυ της 7ης Ιουλίου, ο διοικητής του 2ου Τεθωρακισμένου Σώματος Φρουρών έλαβε την εντολή να σχηματίσει μια δύναμη κρούσης με υποστήριξη και του Πεζικού, να εγκαταλείψει τις θέσεις του σε μια γειτονική δασική περιοχή και να προελάσει προς τα δυτικά, πέριξ του χωριού Gostishchevo, με σκοπό να πλευροκοπήσει τις γραμμές ανεφοδιασμού του ΙΙ Σώματος Panzer SS. Η εν λόγω σοβιετική μονάδα μέχρι τότε ήταν άγνωστη στους Γερμανούς και θα ήταν εύλογο να σπείρει πανικό στις προφυλακές τους, αν δεν εντοπιζόταν εγκαίρως από τον σμηναγό Μέγιερ (Meyer) που εκτελούσε μια προγραμματισμένη αναγνωριστική πτήση ηγούμενος ενός σχηματισμού αεροσκαφών τύπου Henschel Hs 129. Τελικά, εντός μίας ώρας, 50 Τ-34 τέθηκαν εκτός μάχης από το πυροβόλο των 30 χιλ. που διέθεταν τα Henschel στο κάτω μέρος της ατράκτου, ενώ τα συνεπικουρούμενα Focke-Wulf Fw 190 του σχηματισμού μάχης Druschel έπληξαν το εχθρικό πεζικό με βόμβες κατά προσωπικού. Επρόκειτο για την πρώτη φορά στην πολεμική ιστορία που ένας σχηματισμός τεθωρακισμένων καταστρεφόταν αποκλειστικά από εχθρικά αεροσκάφη.
Καθ' όλη την διάρκεια της 8ης και 9ης Ιουλίου, τα Panzer του Χοτ εξαπέλυαν μανιώδεις επιθέσεις κατά των προσβάσεων του Oboyan. Η δύναμη πυρός με την οποία οι Γερμανοί προσέβαλλαν την 1η Τεθωρακισμένη Στρατιά και την 6η Στρατιά Φρουρών υπήρξε τόσο ισχυρή, ώστε από το απόγευμα της 8ης Ιουλίου η STAVKA άρχισε να ρίχνει στην μάχη εφεδρικές δυνάμεις. Οι αρματομαχίες που ακολούθησαν "ήταν πρωτοφανούς αγριότητας και πέραν πάσης φαντασίας. Εκατοντάδες τεθωρακισμένα, πυροβόλα και αεροσκάφη είχαν μετατραπεί σε σωρούς από παλιοσίδερα, ενώ ο πυκνός καπνός σχεδόν κάλυπτε τον ήλιο!"
Ωστόσο, το τίμημα για τους Γερμανούς ήταν βαρύτατο. Σύμφωνα με σοβιετικές πηγές, στην διάρκεια αυτής της αιματηρής συμπλοκής η Wehrmacht είχε απολέσει περί τα 230 τεθωρακισμένα, ενώ οι νεκροί της άγγιζαν τις 11.000! Η Grossdeutschland κατέληξε με μόνο 100 άρματα μάχης ικανά να επιχειρήσουν. Αλλά ήδη το κέντρο βάρους της γερμανικής επίθεσης στον νότιο τομέα του Κουρσκ είχε μεταφερθεί από το Oboyan στην Προχορόφκα, όπου έμελλε να διαδραματιστεί η μεγαλύτερη αρματομαχία όλων των εποχών.
Ραντεβού στην Προχορόφκα
Από την 5η Ιουλίου, το ΙΙΙ Σώμα Panzer και το Σώμα Ειδικών Αποστολών Ράους (ένας σχηματισμός κατά πολύ "ελαφρύτερος" από ένα πλήρες σώμα στρατού υπό τις διαταγές του Αυστριακού στρατηγού των Τεθωρακισμένων Erhard Raus, που κανονικά τιτλείτο ως ΧΙ Σώμα Στρατού) πέρασαν τον ποταμό Ντονέτς (Donets) και κινήθηκαν βορειοανατολικά, στην δεξιά πάντα πλευρά των δυνάμεων του Μπράιτ, διά μέσου ενός εκτεταμένου ναρκοπεδίου σε βάθος περίπου 5 χλμ. κι ενός λαβυρίνθου από ισχυρότατες αμυντικές φωλεές.
Απέναντί τους βρήκαν τηνς 7η Στρατιά Φρουρών του αντιστράτηγου Σουμίλοφ (Mikhail Stepanovich Shumilov) που αντιστάθηκε επιμόνως. Μέχρι τα ξημερώματα της 6ης Ιουλίου, η πίεση που άσκησαν οι Γερμανοί υπήρξε αφόρητη. Η 7η Μεραρχία Panzer του αντιστράτηγου Φουνκ (Hans Emil Richard Freiherr von Funck), με κάλυψη του δεξιού της πλευρού (ανατολικά) από την 6η Μεραρχία Panzer του υποστράτηγου Χύνερσντορφ (Walther von Hünersdorff), μετά από αιματηρούς αγώνες διάρκειας τριών ολόκληρων ημερών, κατάφερε τελικά να προωθηθεί μέχρι το χωριό Rzhavets, νοτιοανατολικά της Προχορόφκα.
Στο μεταξύ, από τα ξημερώματα της 6ης Ιουλίου, η 19η Μεραρχία Panzer, που δρούσε στο αριστερό (δυτικό) πλευρό της 7ης Μεραρχίας Panzer, με την υποστήριξη της 168ης Μεραρχίας Πεζικού του υποστράτηγου Μπόιλιου (Walter Chales de Beaulieu) κινήθηκε προς τα υψώματα του Belgorod. Όταν η 6η με την 19η Μεραρχία Panzer ανέπτυξαν κοινή και συντονισμένη δράση, μολονότι μέσα σε επικίνδυνα ναρκοπέδια ευρείας ανάπτυξης, κατάφεραν να περικυκλώσουν και να εκμηδενίσουν δύο σοβιετικές μεραρχίες τυφεκιοφόρων, φτάνοντας στο χωριό Melikhovo.
Ωστόσο, ο διοικητής του ΙΙΙ Σώματος Panzer, στρατηγός Μπράιτ, λόγω των "στενών" χρονοδιαγραμμάτων που του είχε θέσει ο Χοτ -ο οποίος δρούσε με τις μεραρχίες του των Waffen SS δυτικότερα και σχεδόν παράλληλα με τις δυνάμεις του Αποσπάσματος Στρατιάς Κεμπφ (στο οποίο υπαγόταν το ΙΙΙ Σώμα Panzer)-, αποφάσισε να σταματήσει την πορεία του προς τα ανατολικά, όπου άλλωστε οι σοβιετικές αμυντικές γραμμές ήταν άκρως ενισχυμένες, και στράφηκε προς βορράν, ώστε την κατάλληλη στιγμή να αποτελέσει την ασπίδα του δεξιού (ανατολικού) πλευρού της 4ης Στρατιάς Panzer κατά την προέλασή της προς την Προχορόφκα. Αν και η προέλαση προς αυτήν την κατεύθυνση υπήρξε επιτυχής, στις 9 Ιουλίου οι δυνάμεις του ΙΙΙ Σώματος Panzer ακόμη δεν ήταν δυνατόν να απεμπλακούν από τις συγκρούσεις με τον εχθρό εντός των σοβιετικών αμυντικών δακτυλίων.
Βεβαίως, ο διοικητής της 5ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών, αντιστράτηγος Ρότμιστροφ, κατανοώντας το σχέδιο του εχθρού, προσέγγιζε με την σειρά του τις βορειοδυτικές παρυφές της Προχορόφκα, προκειμένου οι δυνάμεις του να λάβουν θέσεις μάχης.
Ο Μόντελ ξεμένει από εφεδρείες
Στον βόρειο τομέα του θύλακα του Κουρσκ, οι καθυστερήσεις στην προέλαση των δυνάμεων του Μόντελ προκαλούσαν ανησυχία στα επιτελεία των στρατιών της Wehrmacht. Η 9η Στρατιά, ακόμη στις 8 Ιουλίου, αγωνιζόταν να καταλάβει τις ρωσικές οχυρές θέσεις στα υψώματα του Teploye και της Olkhovatka, ενώ στις 9 του μηνός δεν είχε ακόμη κάμψει τις σοβιετικές αντιστάσεις βορειοανατολικότερα, στην περιοχή του χωριού Ponyri. Μάλιστα, στην προσπάθειά του αυτή, στις 10 Ιουλίου έριξε στην μάχη και τους τελευταίους εφεδρικούς του σχηματισμούς -την 10η Μεραρχία Panzer Γρεναδιέρων και την 31η Μεραρχία Πεζικού.
Η STAVKA ωστόσο γνώριζε πολύ καλά ότι ήταν ζήτημα χρόνου ο Μόντελ να απολέσει και τα τελευταία μέσα που διέθετε προκειμένου να εκπληρώσει τον αντικειμενικό του σκοπό. Μάλιστα φρόντισε να οργανώσει μια τολμηρή επίθεση στο Μέτωπο Bryansk, για την 12η Ιουλίου, εναντίον των Γερμανών που υπερασπίζονταν τον θύλακα του Orel, ώστε να εξαναγκάσουν τον Μόντελ να αποσύρει τμήματα της 9ης Στρατιάς του προς στήριξη των δυνάμεων στο Orel.
Την νύχτα της 10ης προς την 11η Ιουλίου, ο Μόντελ διενεργεί την τελευταία του προσπάθεια να καταλάβει τον αγροτικό οικισμό του Ponyri. Την προηγούμενη ημέρα, όχι μόνο είχε αποτύχει να διασπάσει τις σοβιετικές γραμμές στα υψώματα της Olkhovatka, αλλά επιπλέον είχε απολέσει σημαντικό μέρος από τα 300 άρματα μάχης της 2ης και 4ης Μεραρχίας Panzer, εναντίον των οποίων έβαλλαν επιτυχώς τα σοβιετικά Τ-34 από θέσεις "κάλυψης σκάφους". Όταν ο Γερμανός στρατηγός αντελήφθη ότι, προκειμένου να διασπάσει την άμυνα του εχθρού σε βάθος μόλις 15 χλμ., είχε θυσιάσει περισσότερα από 400 άρματα μάχης και 50.000 άνδρες, αποφάσισε πλέον να τηρήσει αμυντική στάση (εκτός από τον τομέα του Ponyri).
Οι "Τίγρεις" πάλι...
Στον νότιο τομέα, το XLVII Σώμα Panzer εξακολουθούσε ακόμη στις 10 Ιουλίου να ασκεί τρομερή πίεση στις σοβιετικές δυνάμεις που μπλόκαραν την προέλαση προ το Oboyan. Η επίμονη αυτή προσπάθεια των Γερμανών αποτελούσε απλώς μια κίνηση αντιπερισπασμού, ώστε να μην γίνει άμεσα αντιληπτό από τους Σοβιετικούς το σχέδιο του στρατηγού Χοτ να προωθήσει τα βαρέα άρματα του Χάουσερ (ΙΙ Σώμα Panzer Waffen SS) προς την Προχορόφκα.
Αλλά ο Βατούτιν είχε προβλέψει αυτό το πλάνο του εχθρού, καθώς οι πληροφορίες από την STAVKA έκαναν λόγο για το ότι οι εφεδρικές Μεραρχία Panzer SS Wiking και η 10η Μεραρχία Panzer, που υπάγονταν στο XXIV Σώμα Panzer (την βασική εφεδρεία της Ομάδας Στρατιών Νότου στην περιοχή του Κουρσκ) είχαν λάβει εντολή προώθησης προς τα βόρεια του Χαρκόβου, ώστε να καλύψουν το κενό που θα άφηνε πίσω της η προέλαση των μεραρχιών Waffen SS του Χάουσερ.
Πράγματι, η Μεραρχία Τotenkopf, έχοντας πλέον απαλλαγεί από την υποχρέωσή της να καλύπτει το αριστερό (ανατολικό) πλευρό των Μεραρχιών Leibstandarte και Das Reich, προέλασε βόρεια και με το 1ο Σύνταγμα Panzer Γρεναδιέρων διέβη τον ποταμό Psel, δημιουργώντας ένα προγεφύρωμα στην βόρεια όχθη του. Επίσης, νωρίς το πρωί της 9ης Ιουλίου, κλιμάκια του 6ου Συντάγματος Panzer Theodor Eicke πέρασαν τον ποταμό Psel και προσπάθησαν να εδραιωθούν ανατολικά από το χωριό Kliuchi. Στις 11 του μηνός, ο λοχαγός Μάιερντρες (Hubert Erwin Meierdress) οδήγησε την 1η Ίλη του 3ου Συντάγματος Panzer προς τον ποταμό Psel, με σκοπό να ενισχύσει τα προγεφυρώματα. Αφού το Kliuchi ασφαλίστηκε, το 5ο Σύνταγμα Panzer δέχτηκε σφοδρή επίθεση νότια του ποταμού, στην περιοχή του χωριού Andreevka. Ο Μάιερντρες διατάχθηκε να σπεύσει, συνεπικουρούμενος από Tiger της 9ης Ίλης. Πολλά Τ-34 της 5ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών χάθηκαν εκείνη την μέρα -όχι με μικρό για τους Γερμανούς κόστος. Η οργισμένη αντίδραση των Σοβιετικών δεν έφερε αποτέλεσμα, και αργά το βράδυ της 10ης Ιουλίου οι άνδρες της Τotenkopf κατέλαβαν το χωριό Krasny Oktabyr, έχοντας καταφέρει να διαρρήξουν τον τελευταίο αμυντικό δακτύλιο των Ρώσων στην εν λόγω περιοχή. Με την βοήθεια του σκότους, οι τεθωρακισμένες μεραρχίες των Waffen SS μπόρεσαν να ανασυνταχθούν και να προετοιμάσουν περί τα 600 άρματα μάχης και πυροβόλα εφόδου εν όψει της επικείμενης επίθεσης σε ένα μέτωπο μεγίστου εύρους περίπου 10 χλμ.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, το 5ο Σύνταγμα Panzer Totenkopf προέλασε με κατεύθυνση την Προχορόφκα.
Στο μεταξύ, από νοτιοανατολικά πλησίαζε το Απόσπασμα Στρατιάς Κεμπφ, και πιο συγκεκριμένα το ΙΙΙ Σώμα Panzer του Μπράιτ που, την 10η Ιουλίου, μπόρεσε τελικά να συντρίψει με την αρωγή των Tiger της 503 sPzAbt. την αμυντική γραμμή των Σοβιετικών μεταξύ Melikhovo και Sasnoye. Δυτικότερα, η 11η Μεραρχία Panzer είχε ήδη, μέχρι το απόγευμα της 10ης Ιουλίου, καταλάβει τον λόφο 244.8 στον άξονα προς Oboyan. Έτσι ο στρατηγός Βατούτιν ματαίωσε την αντεπίθεση που είχε σχεδιαστεί για την 12η Ιουλίου στα νοτιοδυτικά της Προχορόφκα και επικέντρωσε την αμυντική του σπουδή στην περιοχή, καθώς τα Panzer του Μπράιτ (IΙΙ Σώμα Panzer) με την σφοδρή τους επίθεση ήδη είχαν συντελέσει στην κατάρρευση της άμυνας στον συγκεκριμένο τομέα. Με το πρώτο σκοτάδι της 11ης Ιουλίου, τα περίπου 300 άρματα μάχης και πυροβόλα εφόδου του Μπράιτ προσέγγιζαν από νότια την Προχορόφκα.
Η αρματομαχία της Προχορόφκα
Το απόγευμα της 11ης Ιουλίου, ο Χάουσερ (ΙΙ Σώμα Panzer Waffen SS) έστρεψε τις τρεις Μεραρχίες των Waffen SS προς την Προχορόφκα, καλύπτοντας αρχικά μια ζώνη μάχης 15 χλμ., με την Totenkopf στην αριστερή αιχμή, την Leibstandarte στο κέντρο και την Das Reich στην δεξιά.
Ουσιαστικά μόνο η Leibstandarte κινήθηκε προς την Προχορόφκα. Στην περιοχή είχε αφιχθεί η σοβιετική 5η Τεθωρακισμένη Στρατιά Φρουράς του στρατηγού Ρότμιστροφ -η μόνη στρατηγικής σημασίας εφεδρεία τεθωρακισμένων στον συγκεκριμένο τομέα που δεν είχε ακόμη εμπλακεί. Αποτελείτο -μεταξύ άλλων- από τα 18ο και 29ο Τεθωρακισμένα Σώματα και το 5ο Μηχανοκίνητο Σώμα Φρουράς -ένα σύνολο 650 αρμάτων που, με την ενίσχυση του 2ου Τεθωρακισμένου Σώματος και του 2ου Τεθωρακισμένου Σώματος Φρουράς, έφταναν τα 850, από τα οποία περίπου 500 ήταν Τ-34, 264 Τ-70 και 35 βρετανικά Churchill III (αλλάστερείτο τους νέους τρομερούς καταστροφείς αρμάτων μάχης τύπουSU-152).
Με μικρή καθυστέρηση από την στιγμή της εκκίνησης της προώθησης του ΙΙΙ Σώματος Panzer προς τα βόρεια, στις 11 Ιουλίου, τα βαρέα Panzer του Χάουσερ εκκίνησαν την δική τους προέλαση προς τα δυτικά, πλήττοντας τις σοβιετικές δυνάμεις προκαλύψεως με την αρωγή της Luftwaffe.
Τότε ο Βατούτιν έλαβε την (ορθή, όπως εκ των υστέρων απεδείχθη) απόφαση να μην περιμένει την αναδιοργάνωση των δυνάμεών του και την αναπλήρωση των απωλειών τους -κάτι που θα έδινε χρόνο στο Απόσπασμα Στρατιάς Κεμπφ να ενώσει τα 300 τεθωρακισμένα του με τα 600 του Χάουσερ-, και διέταξε τον Ρότμιστροφ να διεξαγάγει με την 5η Τεθωρακισμένη Στρατιά του μια άμεση αντεπίθεση κατά των Waffen SS, την 12η Ιουλίου. Ταυτόχρονα, διέταξε την 11η και 12η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία του 5ου Μηχανοκίνητου Σώματος Φρουρών, την 26η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία του 2ου Σώματος Φρουρών και την 92η Μεραρχία Τυφεκιοφόρων, να ανακόψουν με κάθε τίμημα την προέλαση των τεθωρακισμένων του Μπράιτ. Σκοπός του Βατούτιν ήταν σαφώς να μην επιτρέψει την ένωση των γερμανικών δυνάμεων που προσέγγιζαν στην Προχορόφκα από δυτικά και νότια -ένα σύνολο 900 αρμάτων μάχης, που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να συγκρατηθεί.
 |
| Υπό την κάλυψη ενός κατεστραμένου Τ-34, άνδρες της Μεραρχίας Panzer Waffen SS Totenkopf απολαμβάνουν λίγες στιγμές ανάπαυσης |
Γύρω στις 05.00 τα χαράματα της 12ης Ιουλίου, ο θόρυβος εκατοντάδων σοβιετικών T-34 και T-70 που εφορμούσαν κατά κύματα εναντίον των θέσεων της Leibstandarte τάραξε την γαλήνη του πρωινού. Αμέσως ξέσπασαν ομοβροντίες πυροβολικού και πολυβολισμοί διαρκείας από την πλευρά των έκπληκτων Γερμανών. Η πίεση των Γερμανών επί της 5ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών υπήρξε μανιώδης, αλλά μέχρι το βράδυ της 11ης Ιουλίου η εργώδης αμυντική αντίδραση των Σοβιετικών μπόρεσε να ανακόψει την προέλαση του Χάουσερ. Οι πρώτες ομάδες σοβιετικών τεθωρακισμένων σχεδόν κονιορτοποιήθηκαν. Μόλις η κατάσταση τέθηκε υπό έλεγχο, οι Γερμανοί κινήθηκαν προς την πόλη και ενεπλάκησαν με κλιμάκια του Ροτμίστροφ. Ακολούθησε σφοδρή αρματομαχία με το σοβιετικό 181ο Τεθωρακισμένο Σύνταγμα το οποίο κυριολεκτικά διαλύθηκε. Τα Τ-34 δεν είχαν καμιά τύχη ενάντια στα λιγοστά Tiger, που μόλις βρέθηκαν σε ανοιχτό πεδίο σκόρπισαν τον τρόμο χωρίς τα ίδια να υποστούν καμιά απολύτως απώλεια.
Παράλληλα, αμέσως μετά τον πρωινό βομβαρδισμό των ρωσικών θέσεων από την Luftwaffe, τα πρώτα 200 γερμανικά άρματα μάχης άρχισαν να κινούνται από τα βορειοδυτικά με κατεύθυνση προς τις παρυφές της Προχορόφκα, με αιχμή του δόρατος του σφηνοειδούς σχηματιμσού τους τα Tiger της Μεραρχίας Panzer Waffen SS Totenkopf, ενώ στα πελευρά είχαν αναπτυχθεί ελαφρύτερα άρματα τύπου Mark II και IV. Ακολουθούσαν τα τεθωρακισμένα των Leibstandarte και Das Reich.
Περί τις 8:30 της 12ης Ιουλίου, οι Σοβιετικοί εξαπέλυσαν ένα μπαράζ ομοβροντιών από βαρέα πυροβόλα και συστοιχίες Katyusha και στην συνέχεια εφόρμησαν τα περίπου 500 προωθημένα τεθωρακισμένα του Ρότμιστροφ (διέθετε περί τα 900 συνολικά), εγκαταλείποντας τις θέσεις απόκρυψης που μέχρι εκείνη την στιγμή διατηρούσαν και αναπτύσσοντας την μέγιστη ταχύτητά τους, με σκοπό να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τα βαρέα γερμανικά τεθωρακισμένα. Έτσι, όχι μόνο αφαιρούσαν από τα άρματα (Tiger και Panther) του εχθρού το πλεονέκτημα της απόστασης, αλλά επιπλέον μπορούσαν να βάλλουν εναντίον τους από κοντινές αποστάσεις και να τα καταστρέφουν, δεδομένου ότι τα σοβιετικά Τ-34 ήταν πιο ευκίνητα και γρήγορα -και, ως εκ τούτου, υπερείχαν των Tiger σε εμπλοκές εκ του σύνεγγυς.
Μέχρι τις 9:00 το πρωί, η συμπλοκή είχε κλιμακωθεί. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, σημαντικό αρνητικό παράγοντα για τους Γερμανούς ήταν το γεγονός ότι προήλαυναν κόντρα στο έντονα πλάγιο πρωινό φως που τύφλωνε τα πληρώματα των τεθωρακισμένων τους. Αμέσως μόλις έκαναν την εμφάνισή τους τα πολυάριθμα ρωσικά άρματα μάχης -και μάλιστα σε μία τόσο κοντινή απόσταση από τα γερμανικά-, επικράτησε σύγχυση στις τάξεις των επιτιθέμενων. Ο πανικός επήλθε όταν τα ρωσικά τεθωρακισμένα έβαλλαν από κοντινή απόσταση στις πλευρικές και οπίσθιες θωρακίσεις των γερμανικών, καθώς γνώριζαν τα τρωτά σημεία τους.
Ένας μαχητής του Κόκκινου Στρατού θυμάται: "Τα βλήματα που εξαπολύονταν από πολύ μικρές αποστάσεις κατά των Tiger δημιουργούσαν μεγάλες οπές στην θωράκισή τους και ακολουθούσαν τρομερές εκρήξεις στο εσωτερικών τους, κυρίως λόγω της ανάφλεξης των καυσίμων και των πυρομαχικών τους. Πυργίσκοι βάρους πολλών τόνων εκσφενδονίζονταν σε απόσταση πολλών μέτρων... Σε αρκετές περιπτώσεις τα σοβιετικά άρματα μάχης ρίχνονταν με ταχύτητα στα γερμανικά, προκειμένου να τα ακινητοποιήσουν... Οι εκρήξεις των πυρομαχικών γίνονταν αισθητές σε όλο το πεδίο της μάχης ως πύρινες μπάλες που εκτονώνονταν προς τον ουρανό, ενώ μαύρος καπνός από την καύση του πετρελαίου απλωνόταν παντού, δυσκολεύοντας την παρατήρηση των αντιμαχόμενων αρματιστών...".
Τα Τ-34 αποδείκνυαν συνεχώς τα ιδιαίτερα προσόντα τους. Ακόμη και στα χέρια του εχθρού, είχαν να επιδείξουν σπουδαία κατορθώματα: Ο Σάιμπολντ (Emil Seibold), γεννημένος στην Ελβετία, που από το 1940 υπηρετούσε στην Das Reich ως μοτοσικλετιστής, θυμάται ότι τον Μάρτιο του 1943 στα υπολείμματα του 3.Panzerjäger Abt. δόθηκαν κάποια αιχμαλωτισμένα Τ-34 -ένα εκ των οποίων στον ίδιο, με το οποίο κυριολεκτικά θριάμβευσε, καταστρέφοντας περισσότερα από 65 Τ-34, ώστε του απονεμήθηκε ο τελευταίος Σταυρός των Ιπποτών για μέλος της συγκεκριμένης μεραρχίας.
Στις 10 το πρωί, στο αριστερό μέρος της γερμανικής επιθετικής διάταξης, η Totenkopf κλήθηκε να αντιμετωπίσει έναν μεγάλο σχηματισμό εχθρικών τεθωρακισμένων που ανήκαν στις εφεδρικές δυνάμεις των Σοβιετικών. Λίγο πριν το μεσημέρι, οι Ρώσοι έριξαν στην μάχη ακόμη δύο σώματα από τις εφεδρείες τους -το 31ο Τεθωρακισμένο Σώμα Φρουρών και το 33ο Σώμα Τυφεκιοφόρων Φρουρών. Έτσι, η Totenkopf αναγκάστηκε να ανακόψει την επιθετική της ανάπτυξη και να τηρήσει αμυντική τακτική. Η μάχη ήταν λυσσαλέα, ωστόσο η συγκεκριμένη μεραρχία κατάφερε να συγκρατήσει τους Σοβιετικούς με βαρύτατο ασφαλώς τίμημα: Έως τις 14 Ιουλίου είχε απολέσει περισσότερο από το 50% των ανδρών της και τους εξοπλισμού της.
 |
Παρά τις βαρύτατες απώλειες που υπέστη, η Das Reich κατάφερε να προωθηθεί στο κενό μεταξύ του εχθρού και του ΙΙΙ Σώματος Panzer που προήλαυνε καθυστερημένο (προς μεγαλη απογοήτευση του Χοτ, που παρακολουθούσε την μάχη με το Σύνταγμα Der Führer της Totenkopf, οι δυνάμεις του Μπράιτ δεν είχαν ακόμη την νύχτα της 12ης Ιουλίου καταφέρει να διασπάσουν την αμυντική γραμμή από τα νότια, πράγμα που έγινε την επομένη, 13 Ιουλίου, όταν πλέον σχεδόν όλα είχαν κριθεί).
Η φονική και πρωτοφανούς βιαιότητας αρματομαχία διήρκεσε μέχρι αργά το βράδυ της 12ης Ιουλίου. Η τελευταία απόπειρα της Leibstandarte και της Das Reich να διασπάσουν την αμυντική γραμμή του 18ου Τεθωρακισμένου Σώματος στα δυτικά της Προχορόφκα απέτυχε, καθώς οι Σοβιετικοί ενεργοποίησαν τις τελευταίες εφεδρικές δυνάμεις τους -τον δεύτερο σχηματισμό τεθωρακισμένων της 5ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς Φρουρών. Όταν το 10ο Τεθωρακισμένο Σώμα και το 24ο Τεθωρακισμένο Σώμα Φρουρών συγκρούστηκαν κατά μέτωπο με τους Γερμανούς, ακολούθησε ένα τρομερός ορυμαγδός που κόπασε μόνον όταν έπεσε η νύχτα. Το πεδίο της μάχης θύμιζε κόλαση: Παντού ήταν διάσπαρτα κουφάρια αρμάτων και από τις δύο πλευρές, με τους Γερμανούς να έχουν εγκαταλείψει -μεταξύ άλλων- περί τα 300 τεθωρακισμένα, και ασφαλώς αρκετά από τα περίφημα Tiger, που κάποτε έσπερναν τον πανικό μόνο με την εμφάνισή τους...
Παρά το μέγεθος της καταστροφής, τα γερμανικά όπλα είχαν να επιδείξουν ενδιαφέρουσες επιτυχίες, όσον αφορά στα Tiger που έλαβαν μέρος στην μάχη του Κουρσκ. Κατά το διάστημα 5 - 16 Ιουλίου, η Das Reich είχε καταστρέψει περισσότερα από 448 σοβιετικά άρματα κάθε τύπου, μισά από τα οποία ήταν Τ-34. Η ίδια απώλεσε 46 άρματα, μεταξύ των οποίων 1 Tiger! Από την άλλη, η 503 sPzAbt. έχασε μόνο 8 Tiger σε όλη την διάρκεια της μάχης (τον Αύγουστο έλαβε 12 νέα Tiger, ώστε συμπλήρωσε 49 άρματα). Αντίστοιχα, η 505 sPzAbt., στην διάρκεια του Ιουλίου, έχασε συνολικά 10 Tiger, ενώ η κάθε μία από τις τρεις μεραρχίες των Waffen SS έχασε από 1Tiger, και η Grossdeutschland... κανένα! Αξίζει δε να σμειωθεί ότι, κόμη και οι λιγοστές αυτές απώλειες σε Tiger, δεν οφείλονταν σε ευθείες αντιπαραθέσεις με Τ-34, αλλά κυρίως σε μηχανολογικές βλάβες και προσβολές από αέρος, ναρκοθετήσεις και αντιαρματικά πυροβόλα τα οποία οι Σοβιετικοί χειρίζονταν εξαίσια.
Αποκλιμάκωση
Όταν στις 12 Ιουλίου προσβλήθηκε η 2η Στρατιά Panzer, που ως βασική της αποστολή είχε την διαφύλαξη των πλευρών της 9ης Στρατιάς του στρατηγού Μόντελ, ο επιθετικός πυρετός στον βόρειο τομέα κατέπεσε. Οι ελπίδες των Γερμανών πλέον περιορίστηκαν στις επιχειρήσεις του Μανστάιν στον νότιο τομέα, αλλά κι εκεί η κατάσταση αποδεικνυόταν συγκεχυμένη, με τους αντιπάλους ήδη από την επόμενη μέρα να τηρούν αμυντική στάση.
Κατά την διάρκεια των επομένων δύο ημερών (13-15 Ιουλίου), τα τεθωρακισμένα του Χάουσερ δεν κατάφεραν παρά μόνον να καταστρέψουν ακόμη κάποια σοβιετικά τεθωρακισμένα, ώστε να μετριάσουν την ισχύ της αναμενόμενης σοβιετικής αντεπίθεσης που θα ακολουθούσε. Γεγονός πάντως ήταν ότι, παρά την σημαντικότατη απώλεια των Σοβιετικών τεθωρακισμένων (μια απώλεια της τάξεως του 50%, που ο Στάλιν και ο Ζούκοφ θεωρούσαν ως αναπόφευκτη προκειμένου να εξασφαλίσουν στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι των Γερμανών), η Wehrmacht αναγκάστηκε να παραδεχθεί την βαρύτατη ήττα της που θα καθόριζε την έκβαση του πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο.
Η αστοχία των Γερμανών στην αποτελεσματική χρήση των βαρέων αρμάτων είχε τις ρίζες της σε δύο βασικούς παράγοντες: Πρώτον, στην αδυναμία της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας να αυξήσει κάθετα την παραγωγή τους, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτούμενες αναπληρώσεις, κατά το παράδειγμα των Σοβιετικών, και δεύτερον, στην εσφαλμένη αντίληψη του Βερολίνου που δεν εννοούσε να κατανοήσει ότι από μόνη της η ισχύς των υπέροχων πυροβόλων των αρμάτων αυτών δεν αρκούσε, και ότι ίσης αξίας για την επιτυχή έκβαση μιας αναμέτρησης ήταν η μαζικότητα και η ευελιξία. Βεβαίως, η αποτυχία των Γερμανών στο Κουρσκ δεν θα ήταν σωστό να χρεωθεί στα βαρέα Tiger και Panther. Πιο σωστό θα ήταν το να ισχυριστεί κανείς ότι, αν και δεν ευθύνονταν για την ήττα, ευθύνονταν τουλάχιστον για την απώλεια της νίκης...
(συνέχεια στο 4ο και τελευταίο μέρος)
Το ενδοξοτερο αρμα μαχης ολων των εποχων....ακομα και εως τωρα.......υπηρξε το Bismarck....των τεθωρακισμενων!!!!!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφή