TIGER I vs T-34: ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΓΙΓΑΝΤΩΝ (4ο μέρος - τελευταίο)

(συνέχεια από το προηγούμενο)

ΧΕΙΜΩΝΑΣ 1943 - ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 1944: Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ


Η αποτυχία των Γερμανών να ολοκληρώσουν τους αντικειμενικούς τους σκοπούς στο Κουρσκ υπήρξε αφετηρία για μια σειρά δεινών, που θα ελάμβαναν τέλος μόνο τον Μάιο του 1945. Οι Σοβιετικοί εκμεταλλεύτηκαν άριστα την παραγωγική ευρωστία της πολεμικής βιομηχανίας τους κι εξαπέλυσαν αλλεπάλληλες αντεπιθέσεις σε όλο το εύρος των Ομάδων Στρατιών Κέντρο και Νότος. Τα Tiger ήταν πλέον υποχρεωμένα να ακολουθήσουν τις καθιερωμένες αμυντικές τακτικές των υπολοίπων ελαφρών αρμάτων.

Στις 18 Ιουλίου η STAVKA ενέπλεξε την 3η Τεθωρακισμένη Στρατιά Φρουράς (475 T-34 και 224 T-70) και στις 3 Αυγούστου ξέσπασε η μαζική αντεπίθεση των δυνάμεων του Μετώπου Βορονέζ και του Μετώπου της Στέπας. Η 1η Τεθωρακισμένη Στρατιά συμπεριελάμβανε 549 άρματα, 412 από τα οποία ήταν Τ-34. Ωστόσο, παρά την λανθασμένη επικρατούσα άποψη περί του αντιθέτου, δεν ήταν τα Tiger αυτά που επέφεραν την μεγαλύτερη φθορά στα Τ-34, αλλά τα γερμανικά αντιαρματικά πυροβόλα.

Οι "πυροσβέστες" της Grossdeutschland

Στα μέσα Αυγούστου 1943, οι 9η, 10η και 11η Ίλες της Grossdeutschland (36 Tiger συνολικά) έφτασαν στην περιοχή του Χάρκοβο. Επίσης, η 11η Ίλη του 3ου Τάγματος της μεραρχίας διατάχθηκε να λάβει θέσεις στο μέτωπο. Το σύστημα συντήρησης και ανεφοδιασμού των μονάδων ήταν σε άθλια κατάσταση, ώστε με τα πρώτα μηχανολογικά προβλήματα επήλθε αναστάτωση. Στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την θέση του διοικητηρίου, διερχόμενα από τους βαλτότοπους της Nisch Sirowatka, 10 Tiger ακινητοποιήθηκαν. Ακόμη χειρότερα, στις 12:00 το μεσημέρι της 14ης Αυγούστου, το Σύνταγμα διέταξε την έναρξη επιθετικής δραστηριότητας ακριβώς στις 3:00 τα χαράματα της επομένης. Τα Tiger έπρεπε να κινηθούν προς το Belsk, 30 χλμ. νοτιοδυτικά του Akhtyrka, όπου οι Ρώσοι ήδη είχαν διέλθει τον ποταμό Vorskla και αναμενόταν ενίσχυση του προγεφυρώματος.

Ο ανθυπολοχαγός Γιάντσκε (Jantzke), ηγούμενος της Διμοιρίας Αναγνωρίσεων (Aufklärungs-Zug) πραγματοποίησε μια εκτεταμένη περιπολία στην περιοχή, προκειμένου να διαπιστώσει τις επικρατούσες εδαφικές συνθήκες. Οι Ρώσοι ήδη είχαν καταλάβει το Grun, που αποτελούσε πρώτο στόχο των Γερμανών. Από το ύψος της Persche Trawnja (5 χλμ. βορειοδυτικά του Grun), κλιμάκια της Grossdeutschland ετοιμάστηκαν να επιτεθούν, στις 4:00 τα χαράματα, με αιχμή του δόρατος τα Tiger και πλευρική κάλυψη τα Panther. Ο σχηματισμός τέθηκε στις διαταγές του συνταγματάρχη Νάτσμερ (Oldwig von Natzmer), και στις 6:30 προσέγγισε το Grun. Ένας θανατηφόρος καταιγισμός από βαρέα αντιαρματικά πυρά ήταν η δυσάρεστη υποδοχή που τους επεφύλασσαν οι Σοβιετικοί.


 Στην προσπάθειά τους να ελιχθούν, αρκετά Tiger έπεσαν σε ναρκοπέδιο. Ύστερα ξεχύθηκαν εναντίον τους τα Τ-34, πολλά από τα οποία είχαν δεχθεί στο σασί τους αντιαρματικά πυροβόλα, ώστε είχαν μεταβληθεί σε επικίνδυνους κυνηγούς αρμάτων (SU-122). Τα Tiger είχαν οδυνηρή τύχη. Ο λοχαγός von Villebois, διοικητής της 10ης Ίλης, τραυματίστηκε σοβαρά. Το άρμα του χτυπήθηκε οκτώ φορές από βλήματα των 122 χιλ., ένα από τα οποία διαπέρασε πλευρικά το κυρίως σώμα. Ο πυργίσκος του χτυπήθηκε έξι φορές, μέχρι που αχρηστεύθηκε. Aκόμη πέντε Tiger αχρηστεύθηκαν από απ' ευθείας βολές και ένα από νάρκη. Κάποια επίσης ακινητοποιήθηκαν λόγω μηχανικών βλαβών...

Mετά από σύντομο ανεφοδιασμό, στις 19:00, η επίθεση συνεχίστηκε προς τα νοτιοδυτικά, στον οδικό άξονα προς το Belsk. Μόνο τρία Tiger ήταν ακόμη αξιόμαχα. Στις 16 Αυγούστου η επίθεση εκτράπηκε προς το δάσος της Akhtyrka, με πέντε μόνο Tiger επιχειρησιακά. Δυο μέρες μετά, προσπαθώντας να έρθουν σε επαφή με μονάδες των SS νότια του χωριού Merla, οκτώ Tiger έπεσαν θύματα ναρκών. Στις 19 Αυγούστου, τέσσερα Tiger μόνο μπορούσαν να επιχειρήσουν. Το ένα από αυτά χτυπήθηκε στην αριστερή πλευρά από διαμορφωμένο σε "κυνηγό" Τ-34. Μόλις τα άλλα Tiger εξουδετέρωσαν την απειλή, η προέλαση συνεχίστηκε προς την Parchornowka, όπου τα Tiger αντιμετώπισαν τα ρωσικά αντιαρματικά, τα T-34 και τα KV-1. Το βράδυ οι Γερμανοί επιδιόρθωσαν δύο Tiger, οπότε η δύναμή τους επανήλθε σε πέντε άρματα μάχης.


Στις 20 Αυγούστου αποκαταστάθηκε η επαφή με την Totenkopf. Στις επόμενες μέρες, παρά τις επανειλημμένες μηχανικές βλάβες και την υστέρησή τους σε αριθμό, τα λιγοστά Tiger κατάφεραν να σπείρουν τον τρόμο. Μέχρι την ανάληψη της διοίκησης όλων των εναπομεινάντων αρμάτων του συντάγματος από τον ταγματάρχη Gomille, στις 24 Αυγούστου, οι Ρώσοι είχαν απολέσει τουλάχιστον 25 άρματα και 44 αντιαρματικά πυροβόλα ποικίλου διαμετρήματος.

Στις 26 Αυγούστου, πριν τεθεί εκτός μάχης λόγω μηχανολογικών προβλημάτων κοντά στο χωριό Kotelwa, το ένα από τα δύο εναπομείναντα Tiger του συντάγματος κατέστρεψε ακόμη δύο Τ-34. Το άλλο χτυπήθηκε από αντιαρματικά βλήματα των 76,2 χιλ. στην ανάρτηση, τα πλευρά και το πυροβόλο του. Ωστόσο, μέχρι το βράδυ, και τα δύο περισυλλέχθηκαν από το Μηχανικό της μονάδας και στην συνέχεια οι βλάβες αποκαταστάθηκαν.

Νέα ρεκόρ από τους "Τίγρεις" των Waffen SS

Στις 29 Ιουλίου 1943, η 13η Ίλη της Leibstandarte έθεσε τις βάσεις για την δημιουργία της 101 sPzAbt. Στις 23 Αυγούστου η μεραρχία αναχώρησε για την Ιταλία. Στις 28 Οκτωβρίου οι 1η και 2η Ίλες (27 Tiger συνολικά) της 101 sPzAbt.  επέστρεψαν στην περιοχή του Κιέβου, με τις υπόλοιπες μονάδες της Leibstandarte. Ο Βίτμαν έκανε πάλι αισθητή την παρουσία του, αυτή την φορά με το άρμα S21: Τον Οκτώβριο κατέστρεψε 20 Τ-34 και ισάριθμα περίπου αντιαρματικά πυροβόλα των Ρώσων. Τον Ιανουάριο του 1944 ο Βίτμαν τιμήθηκε με τα Φύλλα Δρυός στον Σταυρό των Ιπποτών και ακολούθησε την Leibstandarte στο Tserkaskoje, υπαγόμενος στο ΙΙΙ Σώμα της 1ης Στρατιάς Panzer.


Κατά την διάρκεια των απεγνωσμένων μαχών γύρω από το Χάρκοβο, στα τέλη Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου 1943, η Das Reich κατέστρεψε ακόμη 463 σοβιετικά τεθωρακισμένα οχήματα, ανάμεσα στα οποία πολλά Τ-34. Αργότερα, στον Δνείπερο (Walki), τα Tiger της μεραρχίας κατέστρεψαν περισσότερα από τα μισά του συνόλου των 268 εχθρικών αρμάτων που χάθηκαν στην συγκεκριμένη περιοχή.

Αργά τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς η κατάσταση για τους Γερμανούς χειροτέρεψε. Την 1η Νοεμβρίου, ο αρχιλοχίας Σορέτς (Hans Soretz), ηγούμενος του 1ου Ουλαμού της 8ης Ίλης, κατέστρεψε για λογαριασμό όλης της μεραρχίας το υπ. αριθμ. 2.000 σοβιετικό άρμα εκείνου του έτους. Το Σύνταγμα Panzer της Das Reich διεκδικούσε την καταστροφή 1.100 από εκείνα τα σοβιετικά άρματα, με δική του απώλεια μόνο 250 αρμάτων, επιτυγχάνοντας την αξιοθαύμαστη αναλογία επιτυχιών/απωλειών 4:1!

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1943, η 505η sPzAbt. μεταφέρθηκε στο Roslav, στην περιοχή του Smolensk, υπό την ηγεσία του λοχαγού Μπεσβίτς (Werner von Beschwitz). Δύο μέρες μετά, οι Ρώσοι αιχμαλώτισαν ένα Tiger. Στις 15 Νοεμβρίου το γεγονός επαναλήφθηκε. Μέχρι τις 26 Δεκεμβρίου, οπότε η επιλαρχία μεταφέρθηκε στο Vitebsk (23 Tiger συνολικά), οι αρματιστές της είχαν καταστρέψει πέντε Tiger, προκειμένου να μην περιέλθουν στα χέρια του εχθρού. Στις 30 Δεκεμβρίου ένα Tiger χάθηκε, όταν έπεσε σε ενέδρα από δύο Τ-34, στην περιοχή του Gusino. Για να ακινητοποιηθεί χρειάστηκε να βληθεί πάνω από έξι φορές! Πρόλαβε να ανταποδώσει τα χτυπήματα, καταστρέφοντας το ένα από τα δύο Τ-34, λίγα μόλις λεπτά πριν το ίδιο τυλιχτεί στις φλόγες.


Στις αρχές του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους (1943), δημιουργήθηκαν οι 507 και 509 sPzAbt. από το 4ο Σύνταγμα της 13ης Μεραρχίας Panzer και το 204ο Σύνταγμα της 22ης Μεραρχίας Panzer αντίστοιχα. Εφοδιάστηκαν η πρώτη με 45 Panther και η δεύτερη με 45 Tiger. Ουσιαστικά, η 507 προήλθε από την 1η Ίλη του 3ου Συντάγματος Panzer, όταν στις 7 Μαΐου 1943 παρέλαβε τα Tiger της στην Βιέννη. Αλλά στις 30 Ιουνίου τα Tiger της επιλαρχίας αντικαταστάθηκαν από Panther.

Μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου 1944, η 507 sPzAbt. έλαβε 45 καινούργια Tiger, στην Ολλανδία, και επιπλέον έξι νωρίς τον Μάρτιο και μεταφέρθηκε στην Νότια Πολωνία. Στη συνέχεια, μετά από αλλεπάλληλες ανανεώσεις των αρμάτων της, μεταφέρθηκε στο Vitebsk. Στις 31 Μαΐου, με δύναμη 47 Tiger (45 επιχειρησιακά), εντάχθηκε στην Ομάδα Στρατιών Βόρειας Ουκρανίας (Heeresgruppe Nordukraine) και στα τέλη Ιουνίου έδρασε στο Baranovemberichi.

Επανεμφάνιση "παιδικών ασθενειών" και "ευθανασία"

Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος υπήρξαν σκληροί για την τύχη των Tiger της 507 sPzAbt.: 37 τέθηκαν εκτός μάχης, αλλά 10 από αυτά απλά κόλλησαν στην λάσπη και τα πληρώματα αναγκάστηκαν να τα καταστρέψουν για να μην περιέλθουν στον εχθρό. Επρόκειτο για πραγματική πληγή: Τα άρματα που καταστράφηκαν από τους ίδιους τους Γερμανούς το διάστημα Μαΐου 1944  - Ιανουαρίου 1945 ανήλθαν σε 43.


 Στις 8 Αυγούστου η 507 sPzAbt. έλαβε έξι νέα Tiger κι ακόμη έξι από την 506 sPzAbt., ώστε συμπλήρωσε 55 ετοιμοπόλεμα άρματα μάχης αυτού του τύπου. Κατά την διάρκεια του πολέμου στην Λευκορωσία απέδειξε την αξία της σε όλες σχεδόν τις σημαντικές αρματομαχίες, προκαλώντας τον τρόμο στα Τ-34, ιδίως σε περιπτώσεις που αυτά δεν συνοδεύονταν από "κυνηγούς" αρμάτων. Κατά την γερμανική υποχώρηση έδρασε στο Tarnapol και το Narev της Πολωνίας, νοτιοανατολικά του Białystok.


Ο γεμιστής Πφάιλ (Kurt Pfeill) έδωσε μεταπολεμικά μια εικόνα από εκείνες τις μάχες: "[Οι Ρώσοι] δεν ήταν ιδιαίτερα επιτήδειοι, αλλά πολλοί. Ήταν αδύνατον να κρατήσουμε τις γραμμές μας όταν εφορμούσαν τα άρματά τους κατά κύματα. Όσα κι αν εξουδετερώναμε, ένας δεύτερος γύρος ακολουθούσε, και μετά ένας τρίτος κ.ο.κ. Το δικό μας Tiger ξέμεινε από πυρομαχικά, κατόπιν από καύσιμα. Ήταν θαύμα που σωθήκαμε. Το εγκαταλείψαμε και συνεχίσαμε με τα πόδια για τον σταθμό διοίκησης, αφού είχαμε καταστρέψει 14 σοβιετικά Τ-34 και δύο αντιαρματικά πυροβόλα. Δεν ήταν εύκολο. Ήταν η απόγνωση που μας έσπρωχνε, γνωρίζοντας πως, σε περίπτωση που μας έπιαναν αιχμαλώτους, η τύχη μας θα ήταν ο θάνατος!"

Tον Οκτώβριο του 1943 η 509 sPzAbt. μετέβη στο Ανατολικό Μέτωπο και τον Νοέμβριο η 3η Ίλη της αποτέλεσε μέρος της 2ης Ίλης της Das Reich. Τον Ιανουάριο του 1944, καθώς οι Σοβιετικοί πίεζαν τους Γερμανούς προς τον Δνείπερο, η 509 έδρασε στις αιματηρές μάχες του Kirovograd και του Krivoi Rog στην Κεντρική Ουκρανία, υπό τον διοικητή της 3ης Μεραρχίας Panzer υποστράτηγο Μπάγιερλαϊν (Fritz Bayerlein). Στον τομέα δραστηριοποιήθηκαν και τα Tiger της 506 sPzAbt., που είχε δημιουργηθεί τον Ιούλιο του 1943 από μονάδες της 9ης Μεραρχίας Panzer.


"Μάχη διά της συνεχούς κίνησης"

Στις 5 του ιδίου μηνός (Ιανουαρίου), τα Tiger έδωσαν μάχη "σώμα με σώμα" με τα Τ-34 του στρατηγού Κόνιεφ (Ivan Stepanovich Konev), όταν αυτός προσπάθησε να απωθήσει την 11η Μεραρχία Panzer του υποστράτηγου  Βίτερσχαϊμ (Wend von Wietersheim), που βάδισε εναντίον του. Το μεγαλύτερο τμήμα του XLVII Σώματος Panzer παγιδεύτηκε στο Kirovograd -μαζί και ο ίδιος ο Μπάγιερλαϊν. "Ρόλος των Panzer δεν είναι η προάσπιση μιας οχυρωμένης τοποθεσίας, αλλά η μάχη διά της συνεχούς κίνησης!" διατεινόταν ο έμπειρος υποστράτηγος. Ωστόσο, οι υπόλοιποι παγιδευμένοι διοικητές δεν συμμερίστηκαν την ιδέα του Μπάγιερλαϊν να παρακούσουν τις διαταγές του Χίτλερ και να αποτολμήσουν μια ηρωική έξοδο. Η πολιορκία ήταν τρομακτική: "…Σκέτη κόλαση! Μαύρα σύννεφα καπνού κρέμονταν πάνω από τα σπίτια. Είχαν έρθει τα πάνω κάτω!" (αφήγηση Γερμανού υπαξιωματικού).

Στις 4:00 τα χαράματα της 7ης Ιανουαρίου ο Μπάγιερλαϊν διέταξε τα Panzer να κινηθούν, κλείνοντας τις ραδιοσυχνότητες, ώστε να μην λάβει πλέον καμιά ρητή διαταγή περί του αντιθέτου. Οι Σοβιετικοί δεν ήταν διατεθειμένοι να τους αφήσουν να περάσουν στην σωτηρία τόσο εύκολα. Στοιχεία της 16ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, του 109ου Συντάγματος Αντιαρματικών και του 1.289ου Συντάγματος Καταστροφέων Αρμάτων αμέσως ενεπλάκησαν με τις προφυλακές των Γερμανών. Ο πυροβολητής Tiger Τολντ (Hans Toldt), μεταπολεμικά, περιέγραψε την κατάσταση: "Έμοιαζε κάθε λόφος να είναι σπαρμένος από αντιαρματικά και πίσω από αυτά περίμεναν τα τεθωρακισμένα. Βαδίζαμε στην ολοσκότεινη παγωμένη νύχτα, με τα φώτα σβηστά. Θα πρέπει να μοιάζαμε με στρατιά φαντασμάτων στα μάτια των έκπληκτων Ρώσων. Ανοίξαμε πυρ εναντίον τους και η σύγχυσή τους μας έδωσε την ευκαιρία να προελάσουμε μέχρι το χωριό Vladimirovka. Οι Γρεναδιέροι μας ανέλαβαν ό,τι απέμεινε από τον αιφνιδιασμένο εχθρό. Όταν επιστρέψαμε στο Kirovograd για να απεγκλωβίσουμε τους συναδέλφους, τα Tiger έσπειραν τον πανικό… Είδα μερικά Τ-34 να τινάζονται σαν χαρτόκουτα στον αέρα!"

Σε νέο πρωταγωνιστικό ρόλο ο Στράχβιτς

Τον Ιανουάριο του 1944 ο παρορμητικός Στράχβιτς έκανε και πάλι αισθητή την παρουσία του με τα Tiger, υπαγόμενος στην Ομάδα Στρατιών Βορράς του στρατάρχη Μόντελ (Walter Model). Τον Φεβρουάριο ξέσπασε η επίθεση του στρατηγού Γκόβοροφ (Leonid Aleksandrovich Govorov), διοικητή του Μετώπου Λένινγκραντ, με σκοπό την ανακατάληψη του λιμένα της Ρίγα. Οι μάχες που ακολούθησαν ήταν πείσμονες και πολυαίμακτες, με κατάληξη την πτώση της Ρίγα στους Σοβιετικούς.

Αργότερα, στην προσπάθεια των Γερμανών να κυριεύσουν πάλι την πόλη, ο Στράχβιτς ηγήθηκε μιας δύναμης 10 αρμάτων Tiger και 15 ημιερπυστριοφόρων, όπου τοποθέτησε τους Γρεναδιέρους του και κατευθύνθηκε προς το Tuccum. Αιφνιδιάζοντας ένα ολόκληρο τάγμα από Τ-34, συνεργάστηκε με τον πλοίαρχο Lützov του "θωρηκτού τσέπης" Deutschland, που έστρεψε τα πυροβόλα του σκάφους εναντίον των ρωσικών αρμάτων και τα αποδεκάτισε. Ο ίδιος, λαμβάνοντας ενίσχυση από μερικές αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών του εχθρού, αποτέλειωσε όσα Τ-34 γλίτωσαν από το μένος των ναυτικών πυροβόλων.

Στη συνέχεια, με ένα μικρό τμήμα κατευθύνθηκε βόρεια, αιφνιδιάζοντας ένα εχθρικό τεθωρακισμένο σώμα χτυπώντας το από πίσω. Με τέσσερα μόνο Tiger, κρυμμένα κατάλληλα, παρακολουθούσε την διέλευση των Τ-34 κι άλλων αρμάτων, έως την στιγμή που έκρινε σκόπιμο να διατάξει πυρ. Οι Ρώσοι θεώρησαν ότι βάλλονταν από τα πλάγια, πανικοβλήθηκαν κι ακολούθησε σωστή καταστροφή. Ο Ρώσος διοικητής πίστεψε ότι είχε κυκλωθεί από υπέρμετρες δυνάμεις και παραδόθηκε.


Ο δρόμος για την Ρίγα ήταν πλέον ελεύθερος. Ο Στράχβιτς την κατέλαβε πρώτος και, όταν εισήλθαν ορισμένοι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί άλλων μονάδων στην πόλη, τον βρήκαν καθισμένο αμέριμνα στον πυργίσκο του αγαπημένου του Tiger. Καθώς ουδέποτε στο πεδίο της μάχης έφερε τα διακριτικά του, ένας απευθύνθηκε στον Στράχβιτς σαν να ήταν ανθυπολοχαγός. Ο δαιμόνιος Στράχβιτς χαμογέλασε: "Δεν μιλάς σε ανθυπολοχαγό", είπε, "αλλά σε ταξίαρχο!" Πράγματι, είχε λάβει την προαγωγή του την 1η Απριλίου, και στις 15 του μηνός είχε τιμηθεί με τα Διαμάντια στα Φύλλα Δρυός στον Σταυρό των Ιπποτών.

Σύνταγμα Βαρέων Αρμάτων Μπέκε

Τον Μάρτιο του 1944, η 509 sPzAbt. εντάχθηκε στο Σύνταγμα Βαρέων Αρμάτων Μπέκε (schwere Panzerregiment Bäke, του αντισυνταγματάρχη Franz Fritz August Bäke, το οποίο -μεταξύ άλλων- διέθετε 46 Panther και 34 Tiger) και δραστηριοποιήθηκε στον θύλακα του Tserkaskoje. Στα τέλη Μαΐου έλαβε τις απαραίτητες ενισχύσεις σε Tiger, για να συμμετάσχει στην μάχη της Λευκορωσίας (επιχείρηση Bagration). Τα Tiger της επιλαρχίας έδωσαν σκληρό μάθημα στους Σοβιετικούς κατά τις αρματομαχίες του Novosselki, του Zhytomyr και του Chelmik. Όμως και η ίδια υπέστη σημαντικές απώλειες, ιδίως κατά την υποχώρηση στην Πολωνία.

Στις 8 Σεπτεμβρίου, στην συμπλοκή της στο Kielce, η 509 sPzAbt. έχασε 16 Tiger μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο! Στο τέλος του μήνα μεταφέρθηκε στο Sennelager της Γερμανίας για να αντικαταστήσει τα άρματά της με Tiger II Ausf. B και στη συνέχεια στάλθηκε στο IV SS Σώμα Panzer του στρατηγού Γκίλε (Herbert Otto Gille), που ηγείτο της προσπάθειας απεγκλωβισμού των παγιδευμένων στην Βουδαπέστη Γερμανών (επιχείρηση Konrad III).

Στο μεταξύ, μέχρι το τέλος του 1943, η 503 sPzAbt. απώλεσε 32 Tiger. Στις 3 Ιανουαρίου 1944 ενισχύθηκε με 45 καινούργια, από τα οποία ένα τέθηκε εκτός λειτουργίας λόγω μηχανικής βλάβης. Στις 19 Ιανουαρίου εντάχθηκε στο Σύνταγμα Βαρέων Αρμάτων Bäke, στην περιοχή της Vinnitsa. Στον θύλακα της Balabonovka, το Σύνταγμα Bäke κατάφερε σε ένα πενθήμερο να καταστρέψει 267 σοβιετικά άρματα, με μοναδική απώλεια ένα Tiger και τέσσερα Panther! Ο ίδιος ο διοικητής, αντισυνταγματάρχης Μπέκε, κατέστρεψε τρία Τ-34 με την χρήση ελαφρών όπλων πεζικού. Κατόπιν συνέδραμε επιτυχώς στην προσπάθεια απεγκλωβισμού των Γερμανών από τον θύλακα του Tserkaskoje, σε συνεργασία με το εξουθενωμένο ΙΙΙ Σώμα Panzer και μια Ομάδα Μάχης (Kampfgruppe) από την Leibstandarte Adolf Hitler.


Στις 14 Φεβρουαρίου ο Bäke έλαβε τα Ξίφη στον Σταυρό των Ιπποτών. Τον Μάρτιο οι δυνάμεις του εγκλωβίστηκαν στον θύλακα Kamenets - Podolsky μαζί με την 1η Στρατιά Panzer του στρατηγού Χούμπε (Hans Valentin Hube), οπότε χρησιμοποιήθηκαν ως αιχμή δόρατος στην προσπάθεια να διασπάσουν τον κλοιό και να αποκαταστήσουν επαφή με το II Σώμα Panzer Waffen SS.

Μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου, η 503 sPzAbt. είχε απωλέσει ακόμη 20 Tiger, έτσι ώστε τον Φεβρουάριο και Μάρτιο εκείνης της χρονιάς έλαβε επιπλέον 35 νέα Tiger. Στις 2 Μαρτίου πιστώθηκε με 7 Tiger από την 506 sPzAbt., αλλά μέχρι το τέλος του μήνα καταστράφηκαν 34 από αυτά. Το Σύνταγμα Bäke στη συνέχεια διαλύθηκε και οι μονάδες του επέστρεψαν στους κανονικούς σχηματισμούς τους.

Μαθήματα αρματομαχίας... μετά διδασκάλου

Τον Νοέμβριο του 1943, ό,τι απέμεινε από την 501 sPzAbt., που στις 12 Μαΐου 1943 είχε σχεδόν διαλυθεί στην Τυνησία, μεταφέρθηκε στο Ανατολικό Μέτωπο, εφοδιασμένη με 45 Tiger. Στις αρχές Δεκεμβρίου 1943, οι διμοιρίτες της 3ης Ίλης, Αμσελγκρούμπερ (Thomas Amselgruber), Λουκάσιους (Wiefried Lukasius) και  Βέστερνχαγκεν (Rolf von Westernhagen), διαπίστωσαν πως οι Ρώσοι αρματιστές μάθαιναν γρήγορα από τους Γερμανούς. Σε μια επαφή τους με τον εχθρό, στο Vitebsk, αντελήφθησαν ότι, όταν επρόκειτο να αντιμετωπίσουν Tiger, οι Σοβιετικοί ποτέ δεν ενέπλεκαν μόνο του ένα Τ-34, αν αυτό δεν συνοδευόταν από δύο άρματα τύπου IS-2 ή ISU-122, τα εξαίρετα πυροβόλα (122 χιλ.) των οποίων μπορούσαν με μια βολή να καταστρέψουν ένα Tiger από οποιαδήποτε λογική απόσταση.


Δύο μέρες πριν τα Χριστούγεννα εκείνης της χρονιάς, κατά την διάρκεια μιας  περιπολίας ανατολικά του χωριού Sianno, νότια του Vitebsk, δύο από τα Tiger της επιλαρχίας διαπίστωσαν πως ο "Ιβάν" δεν φοβόταν πλέον να τα αντιμετωπίσει κατά μέτωπο ακόμη και με τα "αναιμικά" Τ-34. Ο στρατιώτης Φέλερ (Hans Föhler), γεμιστής ενός Tiger, διηγείται: "Ξαφνικά ένα Τ-34 ξεπρόβαλλε μέσα από τα δέντρα. Ο Γιόχαν [διοικητής του άλλου Tiger] δεν το είδε και προχωρούσε αμέριμνα, προφανώς γιατί είχε τα ακουστικά του ασυρμάτου στα αφτιά. Ετοιμάστηκα να βάλω εναντίον του, αλλά πάγωσα όταν είδα δύο ακόμη Τ-34 να ξεπροβάλλουν και να ορμούν εναντίον μου. Ο Γιόχαν αντελήφθη τι συνέβαινε κι έκανε στροφή 180 μοιρών. Το πρώτο εχθρικό βλήμα δεν βρήκε τον στόχο του, αλλά το επόμενο διέλυσε την αριστερή μας ερπύστρια και το άρμα ακινητοποιήθηκε. Τότε [τα τρία σοβιετικά άρματα] άρχισαν να καταδιώκουν το άλλο Tiger. Θα πρέπει να είχαν ρίξει εναντίον του τουλάχιστον τέσσερις βολές, όταν άρχισε να πιάνει φωτιά. Το πλήρωμα πρόλαβε να βγει σώο, αλλά τα πολυβόλα των Ρώσων είχαν βαλθεί να το εξοντώσουν. Τρέχαμε κι εμείς να κρυφτούμε στην πυκνή βλάστηση, ευτυχώς που είχαμε προλάβει να πάρουμε τα όπλα μας. Τελικά το άρμα του Γιόχαν τυλίχτηκε στις φλόγες. Το δικό μας αιχμαλωτίστηκε σώο, με μοναδικό πρόβλημα την κομματιασμένη ερπύστρια..."

Το καλοκαίρι του 1944, η 501 sPzAbt. έλαβε μέρος στις μάχες του κεντρικού τομέα (επιχείρηση Bagration), όπου, κάτω από μια βροχή ρουκετών Katiusha, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει τα Τ-34/85 της 4ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας Φρουράς, υπαγόμενης στο ΙΙ Τεθωρακισμένο Σώμα Φρουράς του υποστράτηγου Μπουρντέινι (Aleksei Semenovich Burdeinyi).  Οι άνδρες αυτής της ταξιαρχίας ήταν οι πρώτοι που εισέβαλαν στο Minsk. Η 501 sPzAbt. υπέστη φοβερές απώλειες και τον Ιούλιο αποσύρθηκε για να εξοπλιστεί με Tiger II (Königstiger), Στις 6 Αυγούστου εντάχθηκε στην Ομάδα Στρατιών Βόρειας Ουκρανίας.

Την 1η Ιουνίου 1944, ο αριθμός των Tiger Ι στο Ανατολικό Μέτωπο έφτασε στο ανώτατο σημείο: 301 άρματα, από τα οποία τα 242 ήταν ικανά προς άμεση δράση. Η 501 sPzAbt. εκείνο το καλοκαίρι αντάλλαξε όσα Tiger I της είχαν απομείνει με υπερβαρέα Tiger II. Στις 7 Αυγούστου αριθμούσε 45 τέτοια, σύμφωνα με τον κανονισμό. Στην συνέχεια έδρασε στις περιοχές των Radom, Sandomierz και Kielce της Πολωνίας. Στις 12 Αυγούστου σημειώθηκε ένα αρκετά περίεργο συμβάν: Ένα και μόνο Τ-34 κατέστρεψε τρία Tiger II βάλλοντας απευθείας κατά των ευαίσθητων σημείων παροχής καυσίμου των αρμάτων.


Πολύ βορειότερα, κλιμάκια της 502 sPzAbt. προσπαθούσαν να αναχαιτίσουν την σοβιετική προέλαση βορειοανατολικά του Dünaburg (Daugavpils της Λετονίας). Ο υπολοχαγός Κάριους (Otto Carius), ηγούμενος οκτώ Tiger της 2ης Ίλης της εν λόγω επιλαρχίας, στις 22 Ιουλίου 1944, προσπάθησε να καταλάβει το χωριό Malinova. Μετά από προσεκτική εκτίμηση της κατάστασης, αποφάσισε να επέμβει μόνο με δύο από τα άρματα που διέθετε, επειδή ένας μόνο στενός δρόμος οδηγούσε στο κέντρο του χωριού. Πρωταγωνιστές θα ήταν ο ίδιος και ο ανθυπολοχαγός Κέρσερς (Albert Kerschers), ένας επίσης πολύ παρασημοφορημένος αξιωματικός της επιλαρχίας. Το σημαντικότερο σημείο ήταν η επίτευξη μέγιστης ταχύτητας κατά την επίθεση προς αιφνιδιασμό του πλεονάζοντος εχθρού. Η έφοδος διήρκεσε περίπου 20 λεπτά, μέσα στα οποία οι δύο ριψοκίνδυνοι αλλά επιτήδειοι άνδρες κατέστρεψαν 17 ολοκαίνουργια JS-1 και πέντε Τ-34. Στη συνέχεια ενεπλάκησαν και τα υπόλοιπα έξι Tiger, με αποτέλεσμα την καταστροφή επιπλέον 28 σοβιετικών αρμάτων και αρκετών άλλων επικουρικών οχημάτων.

Στο μεταξύ, από τα μέσα Μαρτίου του 1944, η 505 sPzAbt. είχε μεταφερθεί στην Orscha. Στις 26 Ιουνίου εντάχθηκε στην 5η Μεραρχία Panzer του στρατηγού Ντέκερ  (Karl Decker), που δρούσε στην περιοχή του Bobruisk, εντεταγμένη στο XXXIX Σώμα Panzer του στρατηγού Σάουκεν (Dietrich von Saucken). Από την στιγμή που η Orscha και το Vitebsk κατελήφθησαν από τους Σοβιετικούς (26 και 27 Ιουνίου αντίστοιχα), αποστολή του Σάουκεν, που είχε αναλάβει στην θέση του στρατηγού Μαρτίνεκ (Robert Martinek) -μετά τον θάνατο του τελευταίου στις 28 Ιουνίου-, ήταν να υπερασπιστεί το Minsk και ταυτόχρονα να διατηρήσει ανοιχτό έναν δίαυλο σωτηρίας κατά μήκος του ποταμού Μπερεζίνα.


Η μεραρχία διέθετε 55 PzKapfw IV, 70 Panther και 29 Tiger Ι. Αργά το απόγευμα της 28ης Ιουνίου 1944, τα Tiger αναμετρήθηκαν με τα M4A2 Sherman του 3ου Τεθωρακισμένου Σώματος Φρουράς, κοντά στο χωριό Krupki, στο μέσο της απόστασης Minsk - Orscha. Στην ολονύκτια αρματομαχία οι Σοβιετικοί πραγματικά υπέφεραν σημαντικές απώλειες, αλλά στις 7.00 του επομένου πρωινού κατάφεραν να ελέγξουν τον σιδηροδρομικό σταθμό του Κrupki και αργότερα προσέγγισαν το Borisov. Ωστόσο, το 29ο Τεθωρακισμένο Σώμα δεν κατάφερε να περάσει τον ποταμό Μπερεζίνα στο ύψος της Studenka, οπότε ανέλαβαν τα Τ-34. Οι απώλειες των Σοβιετικών και πάλι ήταν αποκαρδιωτικές. Την ίδια μέρα, το 31ο Σύνταγμα Γρεναδιέρων της 5ης Μεραρχίας Panzer ενεπλάκη με στοιχεία της 11ης Στρατιάς Φρουράς, κοντά στην Kostritsa, βορειοανατολικά του Borisov, όπου για 18 ώρες κράτησε πέντε ολόκληρες σοβιετικές μεραρχίες!

Μέχρι τις 7 Ιουλίου οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να καταστρέψουν 17 Tiger, για να μην πέσουν σε εχθρικά χέρια. Αλλά το διάστημα 26 Ιουνίου - 8 Ιουλίου στην 505 sPzAbt. αποδόθηκε η καταστροφή περίπου 128 σοβιετικών αρμάτων, παραπάνω από τα μισά των οποίων ήταν Τ-34.


Ωστόσο, όλα τα Tiger της 5ης Μεραρχίας Panzer καταστράφηκαν από τη 5η Τεθωρακισμένη Στρατιά Φρουρών του Ρότμστροφ. Από το σύνολο των 125 αρμάτων της, στις 8 Ιουλίου είχε μόνο οκτώ! Μέχρι την 29η Αυγούστου, η 505 sPzAbt. αντικατέστησε όσα Tiger I είχαν διασωθεί (βρίσκονταν αλλού για επισκευή όταν συνέβη το μακελειό βορειοδυτικά του Minsk) με 45 ολοκαίνουργια Tiger II και στις 10 Σεπτεμβρίου μεταφέρθηκε στην Ανατολική Πρωσία, υπαγόμενη στην 2η Στρατιά.

Αντίστοιχα, η 503 sPzAbt., που στο μεταξύ είχε σταλεί στο Δυτικό Μέτωπο, ενισχύθηκε εκ νέου με 33 Tiger I και 12 Tiger II για να λάβει θέσεις στην Νορμανδία. Συγκεκριμένα, το επιτλείο της εξοπλίστηκε με τα νέα άρματα μάχης τύπου Tiger Ausf B (Tiger II), αλλά η 2η και η 3η Ίλη της κράτησαν τα Tiger I E. Mετά την συμμαχική απόβαση στην Νορμανδία (6 Ιουνίου 1944), η 503 sPzAbt. ενεπλάκη σε μάχες κατά των Συμμάχων. Υπερασπίστηκε την γαλλική πόλη Καέν (Caen). Τον Ιούλιο του 1944, κατά την διάκρεια της συμμαχικής επιχείρησης Goodwood, η 3η Ίλη της (που έδρευε στο Cagny) απόλεσε όλα τα τεθωρακισμένα της, όταν αυτά έπεσαν θύμα αεροπορικού βομβαριδσμού.


 Τον Σεπτέμβριο του 1944, η 503 sPzAbt. μετέβη στο Paderborn της Γερμανίας για να εξοπλιστεί με Tiger II. Στις 22 Οκτωβρίου 1944 ανακοινώθηκε πως η εν λόγω επιλαρχία ήδη καταμετρούσε 1.700 καταστροφές σοβιετικών αρμάτων και 120 αντιαρματικών πυροβόλων, την στιγμή που η ίδια είχε απολέσει συνολικά 252 Tiger I και μερικά Panzer III! Αξίζει να σημειωθεί ότι, από τα άρματα που απόλεσε, 123 καταστράφηκαν από τα ίδια τα πληρώματά τους, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια του αντιπάλου, και μόνο 113 από εχθρικά πυρά. Όσο κι αν κάποιος διατηρεί τις επιφυλάξεις του σχετικά με την πλήρη αποδοχή αυτών των στατιστικών αναφορών, γεγονός είναι ότι η 503 sPzAbt. έμεινε στην Ιστορία με το μοναδικό ρεκόρ καταστροφής εχθρικών τεθωρακισμένων σε αναλογία 15:1!

Μετά από σύντομη αναδιάταξη στο Sennelager, η 503 sPzAbt. διατάχθηκε να μεταβεί στην Βουδαπέστη για να συμμετάσχει στην επιχείρηση "Αντιαρματική Γροθιά" (Unternehmen Panzerfaust). Ο ανθυπολοχαγός Ρόσεν (Freiherr von Rosen), ηγούμενος της 3ης Ίλης της επιλαρχίας, ήταν αυτός που συνεργάστηκε με τον καταδρομέα Σκορτσένυ (Otto Skorzeny) κατά την έφοδο στον Λόφο του Φρουρίου, όπου βρισκόταν ο πρόεδρος Χόρθυ (Miklow Horthy) και άλλα σημαίνοντα πρόσωπα της Ουγγρικής κυβέρνησης.

Στις 21 Δεκεμβρίου η 503 sPzAbt. έλαβε τον τιμητικό τίτλο "Felderrnhalle" και εντάχθηκε στην 60ή Μεραρχία Γρεναδιέρων Panzer Felderrnhalle. Στις 31 Δεκεμβρίου το μεγαλύτερο ποσοστό των δυνάμεών της παγιδεύτηκε στην Βουδαπέστη μαζί με 45.000 Γερμανούς και Ούγγρους του IX Σώματος Ορεινών Κυνηγών. Μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου 1945, έδωσε σκληρότατες μάχες, για να υποστεί τελικά την ήττα από τις υπέρμετρες σοβιετικές δυνάμεις που κατέκλυσαν την περιοχή.


 ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΒΥΣΣΟ: ΤΟ ΚΥΚΝΕΙΟ ΑΣΜΑ ΤΩΝ TIGER

Η 510 sPzAbt. σχηματίστηκε στο Paderborn της Γερμανίας, στις 6 Ιουνίου 1944 και μέχρι τις 7 Ιουλίου παρέλαβε 45 Tiger Ι (ουδέποτε εξοπλίστηκε με Königstiger). Στις 22 του μηνός έφτασε στο Kaunas της Λιθουανίας και στις αρχές του φθινοπώρου μια ίλη της αποσπάστηκε στην 14η Μεραρχία Panzer, με σκοπό να συνδράμει στην επίθεση εναντίον των Σοβιετικών τον Νοέμβριο, ενώ μια δεύτερη ίλη ανέλαβε την υποστήριξη της 30ης Μεραρχίας Πεζικού.


Τα Tiger υπερασπίστηκαν σθεναρά την περιοχή του Kurland, στις αρχές του 1945, και τον Μάρτιο αποσύρθηκαν στο Kassel, εκτός από 13 άρματα που παρέμειναν στην 14η Μεραρχία. Η 3η Ίλη της 510 sPzAbt. διαλύθηκε στις 17 Απριλίου και τα εναπομείναντα άρματά της εγκαταλείφθηκαν. Το τελευταίο Tiger της επιλαρχίας χάθηκε στις 8 Μαΐου, λίγο πριν την  παράδοσή της στους Βρετανούς (εκτός από το Kampfgruppe Weiss, που παραδόθηκε στους Σοβιετικούς).

Μέσα σε κλίμα σύγχυσης και απόγνωσης, στις 21 Νοεμβρίου 1944, η 501 sPzAbt. στοιχειοθέτησε την 424 sPzAbt., διατηρώντας τον διοικητή της, ταγματάρχη Sämisch, αλλά και τα άρματά της, με προσθήκη επιπλέον 11 Tiger από την 509 sPzAbt. Στις 21 Δεκεμβρίου εντάχθηκε στο XXIV Σώμα Panzer και μέχρι το τέλος του έτους η δύναμη της επιλαρχίας μετρούσε 18 Tiger II και 54 Tiger I (άλλες πηγές αναφέρουν 28 ή 45 Tiger II, εκτός των 11 της 509 sPzAbt).

Στις 12 Ιανουαρίου 1945, άρχισε η αναμενόμενη επίθεση των Σοβιετικών στην Κεντρική και Νότια Πολωνία, με κατεύθυνση τον Όντερ. Από τα προγεφυρώματά τους στις δυτικές όχθες του Βιστούλα, 193 χλμ. νότια της Βαρσοβίας, τα άρματα του 1ου Ουκρανικού Μετώπου του στρατάρχη Κόνιεφ (Ivan Stepanovich Konev) ξεχύθηκαν σαν παγωμένος άνεμος που έσπερνε φωτιά και ατσάλι κατά των θέσεων της 4ης Στρατιάς Panzer, ταυτόχρονα με ένα πρωτοφανές μπαράζ πυροβολικού: Aπό τις 4.35 τα χαράματα, 300 πυροβόλα έστελναν τις οβίδες τους μέσα στην ομίχλη, σε ένα μέτωπο 1,6 χλμ. Σπίτια, πολυβολεία, αποθήκες, όλα γκρεμίστηκαν, καταπλακώνοντας όσους βρίσκονταν μέσα. Το ίδιο το στρατηγείο της 4ης Στρατιάς Panzer έγινε κομμάτια.

 Η επιμονή του Χίτλερ να κρατήσει τις τεθωρακισμένες εφεδρείες του στα μετόπισθεν υπήρξε αιτία μεγάλης συμφοράς: Τα ρωσικά πυροβόλα εύκολα βρήκαν τους στόχους τους, μια μονάδα Tiger καταστράφηκε καθώς εφοδιαζόταν με καύσιμα. Ο προσωρινός διοικητής της 17ης Στρατιάς Panzer, συνταγματάρχης Μπρουξ (Albert Brux), τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε. Καθώς το LXVIII Σώμα συνθλιβόταν από την ορμή του Κόκκινου Στρατού, τα εναπομείναντα Panzer της 16ης και 17ης Στρατιάς κάλυπταν την υποχώρηση του πεζικού, που στο μεταξύ είχε εγκαταλείψει τον βαρύ οπλισμό τουστο έλεος των επιτιθέμενων.

Ακαριαίος θάνατος

Στις 13 Ιανουαρίου, στo Lisów της Πολωνίας, κοντά στο Lublin, τα Tiger  αντιμετώπισαν τα άρματα της 61ης ΤΘ Ταξιαρχίας Φρουράς, που ανήκε στο 10ο ΤΘ Σώμα φρουράς της 4ης ΤΘ Στρατιάς. Η ορμή του στρατηγού Λελιουσένκο (Dmitrii Danilovich Lelioushenko) ήταν πρωτοφανής, ώστε παραλίγο να κάμψει τις αντιστάσεις της 424 sPzAbt. και της 168ης Μεραρχίας Πεζικού. Μέσα στην πόλη υπήρχαν περίπου 65 Τ-34/85, κάμποσα JS-2 του 72ου Συντάγματος Βαρέων Αρμάτων Φρουρών και αρκετά αντιαρματικά ZIS-3. Τα Tiger ξεκίνησαν την έφοδο καθοδηγούμενα από το υπ. αριθμ. 323, με την 1η Ίλη στα αριστερά, την 3η στα δεξιά και την 2η να ακολουθεί με μικρή καθυστέρηση. Οι λάσπες ακινητοποίησαν μερικά Tiger, αλλά οι Γερμανοί δικαίωσαν άλλη μια φορά την φήμη τους ως αρματιστές: Το Tiger 111 του ανθυπολοχαγού Όμπερμπραχτ (Oberbracht) με κατεστραμμένες και τις δύο ερπύστριες κατάφερε να αχρηστεύσει 20 Τ-34, ενώ η 2η Ίλη κατέστρεψε επιπλέον επτά. Τα Tiger 202 και 221 ακινητοποιήθηκαν 200 μέτρα έξω από την πόλη και το 334 απώλεσε έναν από τους κινητήριους τροχούς. Τα σοβιετικά αντιαρματικά αποτέλειωσαν ό,τι δεν μπόρεσαν τα T-34. Ο ταγματάρχης Sämisch πέθανε μέσα στο άρμα του, και πολλά Tiger εγκαταλείφθηκαν υπό την πίεση του πυκνού πυρός. Η 424 sPzAbt. είχε καταστραφεί...

   
 Την επόμενη μέρα ξέσπασε και η επίθεση του 1ου Λευκορωσικού Μετώπου του στρατάρχη Ζούκοφ (Georgy Konstantinovich Zhukov) κατά της 9ης Στρατιάς. Στα μέσα του Ιανουαρίου τα τεθωρακισμένα του Ζούκοφ είχαν προελάσει σε βάθος 97 χλμ. από το σημείο της τελευταίας εξόρμησης. Τα Tiger της Grossdeutschland, προς αγανάκτηση του Γκουντέριαν, ο οποίος φοβόταν επίθεση από τις δυνάμεις των 3ου και 2ου Λευκορωσικών Μετώπων του στρατηγού Τσερνιακόφσκι (Ivan Danilovich Cherniakovski) και στρατάρχη Ροκοσόφσκι (Konstantin Konstantinovich Rokossovski) αντίστοιχα, διατάχθηκαν να μετακινηθούν από την Ανατολική Πρωσία στον τομέα δράσης του 1ου Ουκρανικού Μετώπου. Αλλά δεν έφτασαν ποτέ εκεί, εξαιτίας του πανικού που είχε προκαλέσει ο Ζούκοφ ανατολικά του Litzmannstadt (σημερινό Łódż).

Στις 18 Ιανουαρίου, βρίσκοντας τον δρόμο τους ανάμεσα στο ανάστατο πλήθος των προσφύγων, των Ναζί αξιωματούχων και των λιποτακτών, τα Tiger άφησαν τις σιδηροδρομικές ράγες του κεντρικού σταθμού της πόλης απλά και μόνο για να τονώσουν με την παρουσία τους την ψυχολογία των ηττημένων συντρόφων τους. Μια μέρα πριν, η Βαρσοβία απαλλασσόταν από τους Γερμανούς δυνάστες της, μετά από τεσσεράμισι χρόνια κατοχής.


Ο θάνατος παραμόνευε κάθε στιγμή και δεν συγχωρούσε την παραμικρή αλάρωση. Μια μαρτυρία ενός μαχητή του Κόκκινου Στρατού είναι χαρακτηριστική: "Ο υπολοχαγός Κουντριάσοφ (Vasili Kudriasov) κάπνιζε αμέριμνος δίπλα στον διοικητή του ουλαμού του Πρασόλοφ (Viktor Prasolov), που τραγουδούσε εύθυμα. Ένα Τiger, κρυμμένο πίσω από κάτι θημωνιές σε απόσταση 1.000 μέτρων, έριξε μια βολή που κατέστρεψε το Τ-34 του Κουντριάσοφ. Ένα θραύσμα από σράπνελ έκοψε σύρριζα το κεφάλι του Πρασόλοφ και αυτό κατρακύλησε στον δρόμο".

Tην 13η Ιανουαρίου 1945, επίσης, εκδηλώθηκε η μαζική επίθεση των δυνάμεων του Τσερνιακόφσκι στην Ανατολική Πρωσία. Η 3η Στρατιά Panzer και 200.000 περίπου πολίτες εγκλωβίστηκαν στο Königsberg (σημερινό Kaliningrad), αντιμέτωποι με την τραγικότερη μοίρα. Την επόμενη μέρα ο Ροκοσόφσκι επιτέθηκε κατά μήκος του Narev και στις 20 του μηνός έλαβε διαταγή να βαδίσει βόρεια, προς το Elbing (σημερινό Elbląg). Η κατάληψη του Allenstein (σημερινό Olsztyn), από το 3ο Σώμα Ιππικού Φρουράς, και κατόπιν της λιμνοθάλασσας των εκβολών του Βιστούλα στην Βαλτική, είχε ως αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό της 4ης Στρατιάς και πολλών τμημάτων της 2ης Στρατιάς στο Lötzen (σημερινό Giżycko).

 Ένας διοικητής άρματος Τ-34 θυμάται: "Συνέχεια συναντούσαμε λίμνες. Η περιοχή του Μαζούρι [σ.σ. στην Βορειοανατολική Πολωνία, που λέγεται και Χίλιες Λίμνες] είναι κατάσπαρτη από μικρά δάση με πανύψηλα δένδρα, ένα τέλειο καμουφλάζ για τα Tiger του εχθρού, που διαφορετικά δεν είχαν πού να κρυφτούν μέσα στην κατάλευκη από το χιόνι πεδιάδα. Βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα Tiger και αποφάσισα να αποφύγω την αντιπαράθεση μαζί του. Πρόλαβα να δω πως δεν αντέδρασε καθόλου. Καθόταν και μας παρατηρούσε, ώσπου άνοιξε η πόρτα του πυργίσκου του και πρόβαλε το κεφάλι ενός Γερμανού. Είχε ξεμείνει από βλήματα! Κάναμε επί τόπου στροφή και βαλθήκαμε να βάλουμε εναντίον του. Το πλήρωμα πανικόβλητο εγκατέλειψε το άρμα και άρχισε να τρέχει. Ρίξαμε τέσσερα βλήματα μέχρι να έχουμε την ευχαρίστηση να το βλέπουμε να φλέγεται!"

Στις 31 Ιανουαρίου ο Κόκκινος Στρατός εξασφάλισε προγεφυρώματα πάνω στον παγωμένο Όντερ. Είχε ήδη διανύσει 500 χλμ. από το αρχικό σημείο εκκίνησής και οι γραμμές ανεφοδιασμού του κρέμονταν σε μια κλωστή. Οι Γερμανοί ήταν πλέον αποφασισμένοι να προασπιστούν κάθε σπιθαμή γης του Ράιχ με το αίμα τους. Τον Φεβρουάριο ολοκληρώθηκε και η κύκλωση της πόλης του Breslau (σημερινό Wrocław), από τα 22ο και 74ο Σώματα Τυφεκιοφόρων, την 77η Οχυρή Διοίκηση κι άλλες μικρότερες μονάδες του 1ου Ουκρανικού Μετώπου. Στις 3 Μαρτίου οι Γερμανοί αποφάσισαν να διασπάσουν τον κλοιό γύρω από την πόλη με εξωτερική βοήθεια. Συγκεντρώνοντας στο Görlitz (σημερινό Zgorzelec) επτά μεραρχίες, από τις οποίες τέσσερις τεθωρακισμένες, επιτέθηκαν εναντίον της εξασθενημένης 3ης Στρατιάς Φρουράς, αλλά το αποτέλεσμα παρέμενε μετέωρο.


Το Breslau έπεσε τελικά στις 6 Μαΐου. Ο οπλίτης Μπερτάνοφ (Levi Bertanov) του 22ου Σώματος θυμόταν για χρόνια μετά τον πόλεμο εκείνη την μέρα, εξαιτίας του τρόμου που έσπειρε στην διμοιρία του η εμφάνιση ενός Tiger σχεδόν από το πουθενά: "...Όρμησε κατά πάνω μας προσπαθώντας να μας συνθλίψει. Είχε ξοδέψει την τελευταία οβίδα του πριν λίγο εναντίον ενός δικού μας Τ-34, που μόλις είχε εισέλθει στον περίβολο μιας εκκλησίας. Ήταν τρομερό. Ένας κρότος ξερός, απότομος, και το άρμα κόπηκε στην μέση. Σκοτώθηκαν όλοι, το Τ-34 συνέχιζε να σκορπίζει τριγύρω καπνούς για πολύ ώρα..."

Οι "Τίγρεις" του Müncheberg

Στις 8 Μαρτίου 1945, στο Müncheberg, μια πόλη στο μέσο της απόστασης Βερολίνου - Γερμανο-πολωνικών συνόρων, δημιουργήθηκε η ομώνυμη μεραρχία Panzer από τα εναπομείναντα κλιμάκια της 103ης Ταξιαρχίας Panzer, που τρεις μέρες νωρίτερα είχε κυριολεκτικά διαλυθεί. Επικεφαλής τέθηκε ο βετεράνος και με πάμπολλες διακρίσεις ταξίαρχος του Στρατού Αναπληρώσεων Μουμέρτ (Werner Mummert), πρώην διοικητής της κατεστραμμένης μονάδας. Εξοπλισμένη με Panzerjäger Tiger Ausf. B (Jagdtiger), Königstiger και με τα τελευταία Tiger Ι που εστάλησαν στο μέτωπο, και με την ενίσχυση ενός τάγματος από την Leibstandarte Adolf Hitler, η μεραρχία εντάχθηκε στις εφεδρείες της 9ης Στρατιάς του στρατηγού Μπούσε (Ernst Hermann August Theodor Busse). Ο όλος σχηματισμός υπαγόταν στην Ομάδα Στρατιών Βιστούλα του στρατηγού Χαϊνρίκι (Gotthard Heinrici). Στις 22 Μαρτίου, η Müncheberg έφτασε στο μέτωπο, που σε εκείνη την φάση βρισκόταν στο Cottbus, μόλις 125 χλμ. νοτιοανατολικά του Βερολίνου.

Το βάπτισμα του πυρός το έλαβε στο Küstrin (σημερινό Kostrzyn), στις 31 Ιανουαρίου, αντιμετωπίζοντας τις δυνάμεις του στρατάρχη Τσουικόφ (Vasili Ivanovich Chuikov). Η περιοχή ήταν άριστα οχυρωμένη από τους Γερμανούς, ώστε οι Σοβιετικοί δίστασαν να την καταλάβουν με έφοδο. Στις 22 Μαρτίου, τα άρματα της Müncheberg, εντασσόμενα στο ΧΧΧΙΧ Σώμα Panzer του στρατηγού Ντέκερ (Karl Decker), ξέσπασαν πάνω στους Ρώσους. Σε διάστημα 3 ημερών, σε συνεργασία με την 25η Μεραρχία Panzer, κατέστρεψε 200 εχθρικά άρματα. Στις 27 του μηνός η άμυνα στην περιοχή φαινόταν να καταρρέει, παρά τις υπέρογκες απώλειες του Κόκκινου Στρατού. Η σοβιετική αντεπίθεση διέλυσε την 20η Μεραρχία Panzer και τα άρματα της Müncheberg αποσύρθηκαν προς ανασυγκρότηση. Όταν ο Ζούκοφ στις 16 Απριλίου εξαπέλυσε την ορμητική του επίθεση στον Άνω Όντερ, με σκοπό την είσοδό του στο Βερολίνο προελαύνοντας από την περιοχή Seelower Höhen, η μεραρχία ενεπλάκη σε μάχη, που διήρκεσε μέχρι το τέλος του πολέμου. Το τέλος ήταν κοντά. Η 18η Μεραρχία Γρεναδιέρων Panzer και μερικά Tiger II της 503 sPzAbt. έδωσαν την ύστατη μάχη στους σιδηροδρομικούς σταθμούς των Westkreutz και Halensee και στην λεωφόρο Kurfürstendamm.

Την 1η Μαΐου τα Tiger της Müncheberg "βρυχήθηκαν" για τελευταία φορά στην καρδιά της πρωτεύουσας του Ράιχ, στο Tiergarten, ανάμεσα στα αντιαεροπορικά συγκροτήματα της Luftwaffe (Flaktürmen). Ήταν η ημέρα που το τελευταίο επιχειρησιακό Tiger της μεραρχίας εθεάθη εγκαταλειμμένο στη ιστορική λεωφόρο Unter den Linden, κοντά στην ένδοξη Πύλη του Βρανδεμβούργου. Το άρμα που για μήνες υπήρξε το φόβητρο κάθε αντιπάλου, το Tiger I Ausf. E,  είχε πια περάσει στην Ιστορία...

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Είναι οφθαλμοφανές πως οι δύο μονομάχοι υπήρξαν από τους πρωταγωνιστές των αρματομαχιών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατάφεραν όχι μόνο να "κλέψουν την παράσταση" με τα προτερήματα και τις αδυναμίες τους, αλλά και να επηρεάσουν την έκβαση του πολέμου: Tο μεν Tiger περισσότερο με την αποτελεσματικότητα των εμπνευσμένων και ατρόμητων διοικητών μικρών σχηματισμών και των ατομικών επιτευγμάτων ορισμένων αρματιστών, το δε Τ-34 με την υπεράριθμη παρουσία του στα πεδία των μαχών και το χαμηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης. Δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάται ο παράγοντας του χρήματος σε έναν πόλεμο. Στον τομέα που περισσότερο από όλους απέτυχαν οι Γερμανοί, το κόστος του πολέμου, οι Ρώσοι αποδείχθηκαν ευφυέστεροι και περισσότερο ευφάνταστοι.

Τεχνολογικά, το Τ-34 υπήρξε μια "σκιά" σε σύγκριση με το Tiger I, ως τέτοια όμως μπόρεσε να επιβιώσει και να αντεπεξέλθει, ενώ ο "ατσάλινος γίγαντας" έπεσε τελικά θύμα των αμέτρητων πλεονεκτημάτων του. Αν και σχεδιάστηκε για να δράσει μαζικά, τα πιο ηρωικά του κατορθώματα τα εξετέλεσε ενεργώντας μεμονωμένα, χάρις στην απίστευτη δεξιοτεχνία των διοικητών του. Ήταν ο άνθρωπος πίσω από τον γίγαντα, που για μια ακόμη φορά καλείτο να επιβληθεί του όγκου και του διαμετρήματος των βλημάτων με τα αναντικατάστατα χαρακτηριστικά του: Tο μυαλό και την ψυχή.

Κι ασφαλώς, κανένα άρμα ουδέποτε διέθετε τα υπέρμαχα αυτά στοιχεία...

_______________________________

ΒΑΣΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ PzKpfw VI Tiger I Ausf. H/E

βάρος:
  56 – 57,25 τόνοι
πλήρωμα:
  5 άτομα
μηχανή:
  Maybach HL 210P45 - 12 κύλινδροι / 600 ίπποι / 
   υδρόψυκτος
  
Maybach HL 230P45 - 12 κύλινδροι / 700 ίπποι /   
   υδρόψυκτος (από το 251ο άρμα παραγωγής, 5/1943)
χωρητικότητα καυσίμου:
  534 λίτρα βενζίνης
ταχύτητα:
  38 - 45,5 χλμ./ώρα (ομαλό οδόστρωμα)
  10 - 20 χλμ./ώρα (ανώμαλο έδαφος)
αυτονομία δράσης:
  140 - 195 χλμ. σε ομαλό οδόστρωμα
μήκος:
  8,45 μ / 6,316 μ. (κυρίως σκάφος)
πλάτος:
  3,4 – 3,7 μ.
ύψος:
  2,98 μ (έως τον πυργίσκο) / 1,77 (κυρίως σκάφος)
εξοπλισμός:
  Βασικό πυροβόλο των 88 χιλ KwK36L/56
  πολυβόλα 2
x 7,92 χιλ. MG34 (νωρίς)
  πολυβόλα 3
x 7,92 χιλ. MG34 (κατόπιν)
  γεννήτριες καπνού 6
x NbK39 90 χιλ. (8/1942 - 6/1943)
  διανομείς ναρκών 5 x S-Minenwerfer 95 χιλ. (12/1942 - 
  11/1943
αναχορηγία:
  88 χιλ: 92 – 108 βλήματα
  7,92 χιλ: 4.500 - 5.700 φυσίγγια
θωράκιση:
  25 - 100 χιλ.
προσπέλαση:
υδάτινου κωλύματος
τάφρου
κάθετου εμποδίου

  1,22 μ. – 1,64 μ.
  2,5 μ.
  0,79 μ.
διατρητική ικανότητα σε απόσταση 1.000 μ / 2000 μ:
Βλήμα Pzgr 39 (10,2 κ) με αρχική ταχύτητα εξόδου 773 μ/δευτ.
Βλήμα Pzgr 40 (7,3 κ) με αρχική ταχύτητα εξόδου 930 μ/δευτ.
Βλήμα Gr39HL (7,65 κ) με αρχική ταχύτητα εξόδου 600 μ/δευτ.



  100 χιλ. / 84 χιλ.

  138 χιλ. / 110 χιλ.

    90 χιλ / 90 χιλ


ΒΑΣΙΚΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Τ-34/76 & Τ-34/85 (κατά προσέγγιση, λόγω των πολλών διαφορετικών τύπων)

βάρος:
  26,3 – 31,39 τόνοι
πλήρωμα:
  4 άτομα
μηχανή:
  W-2-34V
χωρητικότητα καυσίμου:
  540 - 670 & 830 – 850 λίτρα πετρελαίου
ταχύτητα:
  53 χλμ./ώρα (ομαλό οδόστρωμα)
  40 χλμ./ώρα (ανώμαλο έδαφος)
αυτονομία δράσης:
  300 - 432 χλμ. σε ομαλό οδόστρωμα
  295 - 368 χλμ. σε ανώμαλο έδαφος
μήκος:
  6,1 μ - 6,58 μ. (με το πυροβόλο)
  5,92 μ - 6,09 μ. (κυρίως σκάφος)
πλάτος:
  2,92 - 3 μ.
ύψος:
  2,39 μ. - 2,57 μ.
εξοπλισμός:
  Βασικό πυροβόλο F34 1942 L/41.2 76,2 χιλ.,
  Zis-4 57 χιλ., Zis-4M 57 χιλ., D-5T 85 χιλ., Zis-S-53 85 
  χιλ.
  πολυβόλα 2
x 7.62 χιλ DT
  20 χειροβομβίδες
αναχορηγία:
  76,2 χιλ.: 76 – 77 βλήματα - 19 BR-350A AP, 53F-354    
  ή OF-350 HE, 5 βολιδοφόροι (shrapnel)
  7,62 χιλ.: 2.400 – 3.600 φυσίγγια
θωράκιση:
  16 - 70 χιλ.
προσπέλαση:
υδάτινου κωλύματος
τάφρου
κάθετου εμποδίου

  1,12 μ. – 1,31 μ.
  2,5 μ.
  0,9 μ.
διατρητική ικανότητα σε απόσταση 1.000 μ / 2000 μ:
πυροβόλο F34 L/41.2 76,2 χιλ., Zis-4 57 χιλ., Zis-4M 57 χιλ.
με βλήμα BR350 / BR350B
με βλήμα BR350SP

πυροβόλο D-5T 85 χιλ, Zis-S-53 85 χιλ.
με βλήμα BR-365K
με βλήμα BR-365
με βλήμα BR-365P

Από απόσταση 1.000 μ.    61χιλ. / 49 χιλ.
Από απόσταση 2.000 μ.    44 χιλ. / 48 χιλ.
Από απόσταση 1.000 μ.    60 χιλ. / 49 χιλ.




Από απόσταση 1.000 μ.    90 χιλ / 75 χιλ.
Από απόσταση 2.000 μ.    65 χιλ / 50 χιλ.
Από απόσταση 1.000 μ.  100 χιλ / 80 χιλ.
Από απόσταση 2.000 μ.    80 χιλ / 65 χιλ.
Από απόσταση 1.000 μ.  110 χιλ / 80 χιλ.


_______________________________________________

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ

Steven Zaloga, Jim Kinnear: "Soviet Tanks of the Great Patriotic War" (Concord 1998)

Steven Zaloga: "T-34-85 Medium Tank 1944–94" (Osprey)

S. Zaloga, J. Grandsen: "T-34 in action"

Alan Clark: "Barbarossa: The Russian German Conflict 1941-1945" (Perennial, 1985)

Paul Carell: "Scorched Earth: The Russian-German War 1943-1944" (Schiffer 1994)

David Glantz: "When Titans Clashed" (Kansas Univ. Press 1998)

David Glantz: "Kharkov 1942. Anatomy of a Military Disaster" (Sarpedon 1998),

David Glantz: "From the Don to the Dnepr Soviet Offensive Operations December 1942 - August 1943" (Cass 1991)

Bryan Fugate, Lev Dvoretsky: "Thunder on the Dnepr" (Presidio 2001)

Albert Seaton: "The Russo-German War 1941-45" (Presidio 1993)

Robin Cross: "The Battle of Kursk: Operation Citadel 1943" (Penguin 1993)

Paul Adair: "Hitler's Greatest Defeat: The Collapse of Army Group Centre" (Cassell 2000)

Erhard Raus: "Panzers on the Eastern Front: Erhard Raus and His Panzer Divisions in Russia, 1941-1945" (Greenhill 2006)

Joseph Page, Tim Bean: "Russian Tanks of World War II" (Motorbooks 2002)

Jean Restayn: "Tiger I on the Eastern Front" (Histoire and Collections, 2001)

Wolfgang Schneider: "Tigers in Combat I & II" (Stackpole 2000 & 2005) και "Panzer Tactics: German Small-Unit Armor Tactics in World War II" (Stackpole 2005)

Christopher W. Wilbeck: "Sledgehammers: Strengths and Flaws of Tiger Tank Battalions in World War II" (Aberjona Press 2004)

Thomas L. Jentz: "Germany's Tiger Tanks: Tiger I & II: Combat Tactics" (Schiffer 1997)

Otto Carius: "Tigers in the Mud: The Combat Career of German Panzer Commander Otto Carius" (Stackpole 2003)

Michel Green: "Tiger Tanks at War" (Zenith 2008)

Patrick Aqte: "Michael Wittmann and the Waffen SS Tiger Commanders of the Leibstandarte in WW II, Vol. 1" (Stackpole 2006)

Douglas Nash: "Hell's Gate: The Battle of the Cherkassy Pocket, January to February 1944" (RZM Publishing (June 1, 2002)

John Milsom: "Russian Tanks, 1900 - 1970: The Complete Illustrated History of Soviet Armoured Theory and Design" (Galahad Books 1975)

Steven Zaloga, Jim Kinnear, Andrey Aksenov, Aleksandr Koshchavtsev: "Soviet Tanks in Combat 1941 - 45: The T-28, T-34, T-34-85, and T-44 Medium Tanks" (Concord Publication1997)  

Mark Healy: "Kursk 1943: The tide turns in the east" (Osprey Publishing Ltd 1992)

Bryan Perrett: "Soviet Armour since 1945" (Blandford 1987)

Major General F. W. Von Mellenthin: " Panzer Battles: A Study of the Employment of Armor in the Second World War" (Ballantine Books 1971)

Steven Zaloga, Peter Sarson: "T-34 Medium Tank 1941 - 45" (Osprey Publishing 1994)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια των αναγνωστών και οι απόψεις τους δεν υιοθετούνται αναγκαστικά από τον κάτοχο αυτού του blog.